Erti-kundea

Iruña'n

Gurbindo

        Ulibarrena ertilariaren erakusgundea zabaldurik dugu Iruña'n. Erritarteko ertikiak dakazkigu: Euskalerri, España, France, Venezuela ta abat.

        Naparra da ertigile au, Azkoiendarra edo Peraltarra, Erribera'ko. Onengatik ez zen legezko Naparroa atzentzea ta or da Erakusgundean, azkar eta zail, «Estirpe Pirenáica» lan jator batean. Ez lekurik ez astirik ez izakiz guk, iruxkin motzaz besterik ez dugu iardunen. Espen denik au ez uste ba. Gañera ele gutizko bertsoak gertatu zaizkigu; kontu au xuhur ta mugagina da gero. Nabarduna da lanen erreskada. Xixel-karitan du lote geiena bai aintoz bai zeingoz eta garrantziz ere. Margolaritzan bada aukera, olio ta urezko, lauki nabarmenetan sorta bat baita, askoi ta berezko. Ustu, Taill ta Moldertizkoak agitz dira gaildurrak, batzuk bestez. Marratukiak, bikañeneko.

Aipamena

Izarra

erti-ortzian da azkarra

Jose Luis Ulibarrena au,

ertigin bai azkarra.

     Aurrezki-Kutxa'ko salan

erakusten ari da,

onen ertirik ikusi

aspaldian ezbeita.

     Gauza da

apika bai errexa

margobide ta gotolez

lan «bato»-z aritzea.

     «Bato»-ok direla altxagarri

orhatu nai ba'duzu

ikur batun asmaria,

or da behar enantzu.

     Nola den

gatx dakigu ta zailen

«abstracta» delako gaian

susmo larrik bizkortzen.

     «Syntesis» menaz eragin:

itzea-jo dago ortan,

bat-eragimen-gizakik

urri dira auzokoan.

     Goazen-ber

edergarritz ikuster

erti-kundeon badugu

edes-ikaste alaber.

     Edesgai ez nolanaikoa,

mami bai ta guena,

Jose Luis'ek gora nai du

erakarri barrena.

     Ona emen

lan batzuk nola dauden,

esan-erakusgundean,

dugunaz guk erixten.

     Sartu ta gosez begiak

«Estirpe Pirenaica»

deritzon lan bikañerat

joaten dira laisterka.

     —Zer temak

baitan ditu « Estirpe»-ak?—

Onek erantzuna dauka

dionaz egileak:

     «Simbolismo goi ditezen

»nai nukean bai eiki,

»gertariak guti balio

»zein banakaz artuki.»

     Begira

yendeak ari dira

lan ederraren aurrean

so luzez «Estirpe»-ra.

     Aurpegitan amar dauzki

gubiztaturik txairo,

ler-zuran Erronkari'ko

usturikan ta yayo.

     Itxura

«maketa» in dula antzora,

gogoan eragiten du

hondotikoen zirrara.

     Arlanaz ba'lego jaiki

nunbait edo, agerretan,

geldu lirakioz gizak

atxikiko taldetan.

     Damurik

ezbeititu ekarririk

ertiginak sail larriak

emen agertzekorik.

     Biotzan darauntsatenik

ikuskarik dira ager;

tamañuz ba'dira ñimik,

tajutuaz dire eder.

     Tailtxo bi

moñoñoz ere tipi

—nekazaria ta artzaina—

auk zakurra dula azpi.

     Edaten du lenengoak

gorgolletan xagitik;

bigarrenak ez dagi deus,

makillan finkaturik.

     Bada, bai,

saloietan beste gai,

urtenik bai-du guzitan

batez ere xixelgai.

     Ustu-lan ta moldagintz

tail-karik, txukunena,

ontan dauka Ulibarrena'k

bere ertirik hurrena.

     Bai-daki

ertigin onek eiki

idurime ta burutzen

xedeak osotuki.

     Bere ekintzako gogaiak

sakon du bai osiña,

au dularik nabariena

lanetan berexkiña.

     Azkendu

jadan asti ta leku;

ezin da beraz geiago

ataltxo ontan eskeindu.

     Baldin eta irakurleak

ba'dute eskas aurkitu,

apalik diet esaten

Jaunoi, arren barkatu.