Nire sortetxea

Arrugain

Ene sortetxe maitagarria,

Mendizka baten zagozana!

Egunoroko gomutak doaz

Nere gogotik zeuregana.

Ames gozotan ikusten ditut

Zeure lurralde pozgarriak;

Baso zugatzez beteak eta

Zelaietako belardiak.

Baratzetako lora politak,

Ortuetako barazkiak.

Ibarretako landa zabalak,

Arkaitz azpian iturriak.

Soloetako garitza ederrak,

Troka ganeko sagastiak,

Errekaldeko makal-sugatzak,

Lurlan ertzeko mahastiak.

Sator itsuak bere lanakin

Egin daroan lur-konkorra

Beresi aldean, kea darion

Ikazkintzaren su-txondorra.

Epertargien argi zurizkak,

Saguzarraren egazkerak,

Gabontz motzaren begi zabalak,

Mozoloaren ibilkerak.

Arranoaren goi-egazkadak,

Zeru-zolaren kresailluak,

Oianetako zugatz tantaiak,

Errekastoen izpilluak.

Usain gozodun bedarrondoa,

irametaen gain-tontorra,

Atadi aurreko zabalunea,

Etxe barruko zokondoa.

Eskaratzeko bastertxo baten

Aiton-amandren zizailluak;

Albo batera, egur-pilloak,

Erdi inguruan sukatuak.

Ormatik bera lapiko-padel,

Euren lekuan urontziak,

Andik-emetik yarleku ugari

Etxeko tresna bereziak.

Goiko bizitzan etxangu argiak,

Gizategi ta lantegia;

Orma ondoan erloiu zarra

Aititen aitak erosia.

Gaillur aldean lastategia,

Aldamenean ganbarea,

Sagar umoak, arto ta gari

Ondo zaintzeko aterpea.

Meza entzuten doazen lagunak,

Yolas-zelaiko gaztedia,

Briskan dabiltzan emakumeak,

Bolatokiko gizadia.

Urtez beteko abade jauna

Eleiz barruan otoitzean.

Arkupetako frontoi txikian

Mutiko batzuk ekiñean.

Irudimenez entzuten ditut

Ardi-bildotsen bekerekak.

Zaldi-beorren irrintzi soillak

Idi ta beien orroekak.

Oillar arroen kukurrukuak,

Oillo zintzoen kokoratzak,

Txita makalen pio-piokak,

Paita nagien paiparatzak.

Garitza arteko galeperraren

Pospolinketa luzangeak,

Etxe gaiñeko usategiko

Urrumakada maitaleak.

Elai ariñen txirrio latzak,

Larratxorien abestiak,

Suge zarraren txistu sarkorrak

Bela baltzaren garraziak.

Erlauntzetako zunburrunketak,

Txirtxil kaxkarren kirkirkadak,

Zugatz-orrien pir-pir samurrak,

Basa piztien alarauak.

Burdi-ardatzen kirrinka luze,

Su basterreko txinparketak,

Aize boladen durunduekin

Zugatz-adarren txistuketak.

Errrekastoen txurru biguna,

Atxurlarien koskakadak,

Egurgillaren aizkora soiñu,

Abere arranen dunbakadak.

Kaskabarraren kristel-krikadak

Trumoitzarraren burrunbadak,

Euri-yasaren zarata bizi,

Txarritegiko kurrinkadak.

Orrez gaiñera nabaitzen ditut,

Menditarteko poz-narea,

Baserritxoen alaitasuna,

Bizitza garbi ta bakea.

Orreik guztiok ikus ta entzutez

Nere amesen iruditan,

Biotza eztiz gaiñezka daukat,

Gogoa pozez irrikitan.

Orko zoruna billatzen nabil

Mundutik zear eten barik;

Eztot aurkitzen iñun bakerik,

Eztot aurkitzen zorionik.

Ene sortetxe maite-laztana,

Nere gomuten oñarria!

Zeure altzoan emon nai neukez

Azken orduak ta bizia.