|
Txakurtxoa
Jose Manuel Marcoquin
euskaratzailea: Gaztelu
Guziz eskas da giza-maiña,
bein baño geiagotan
uste eztana gerta baita.
Goiz batean eiztari bat
mendira irten zan,
Dianak iñoiz izandako
ikasle usnadun onena.
Oianzai, aizkatzale,
balaztari ta eiza-mutil
andana aundi
atzetik ba zeraman.
Guztiak bear diran armaz
orni-orni dijoaz,
eta mota askotako
usna-txakur azkar ba daramatzi,
azi oneko zaldi,
basa-turuta ta
Moratin jaunak «Eiza» liburuan
eskatzen duen guzi.
Laster aizatzen dute eiza bat,
basurdetzar izugarri,
buztana aidean, xixtuz doana,
sasiak urratuki.
An dijoaz denak zalapartan
zerri pizti aren atzetik;
baiñan alperrik,
denak ditu naasteka:
baraldi, joan-etorri,
lasterketa, itzulaldi,
an daramate egun osoa
leia bizian dubarik.
Eta piztiak eiztari aiei
nola iges egin zien
irakurleak ba dakitelarik,
entzun dezate orain gertatu zana,
eta arrigarri bada ere,
gezurra danik ez dezatela pentsa,
ikusia baitu kontatzalleak.
Egun artan inguratutako
mendixka baten oñean
atso zar bat bizi zan
zakur-zaunka aditu zuena;
ta festa ura zertan zan
jakin naiean,
aldapa gora ba zijoan
illunabar aldean,
eta berarekin txakur txiki bat...
Baiñan, aurrera egin gabe,
bear degu alditxo baten
aren berri orain eman:
makurretan len-txakurra,
bere lurrean ugolde-aurreko
jotzen zutena;
mearra zan piztia,
txakurretan mearrena,
«erdi-txakur-oia-dalako»
baten itzal-aztarna;
ezkabizto zan..., oker diot,
etzan ez txakur ezkabizto,
ezkabi txakurrezko zan
animali itxuran;
zan, gañera, ank-oker,
arnas-ots baten lurrean zan,
ez txakur, ezer ere
etzala diteke esan.
Atsoa, bada, zarata ikusmin
ba zijoan menditxkara
txakurra lagun zuela,
berdin bakarrik joatea zana.
Estropuz, zijoan leku berean
basurdea gordea zan,
menturaz orrela eriotzari
iges egin ustean;
andik, ordea, jenderik
ba zebillela aditzean
zuur zala zerizkion
ank-egitea bertan;
atsoak, orduan, malda zear
iges zijoala ikustean,
«Xa!» alegiaz esan-da,
an dijoa txakurra, an.
Eta txakur erkitu arek,
txakur-izanaren itzal arek,
ez txakur, ezer ez zala
esana degun arek,
bai, txakur-puxka arek,
erotzeko gauza da,
basurde piztitzar ura
etzuen atzeman aal izan.
|
