Lau olerki

Julio Barrenetxea

euskaratzailea: Iñazio Berakoetxea

«Aots garbi, bigun, sendo ta egokia, itza ta irudia berri egin ditu zenbait aurrerakoien naas-maasetara jo gabe. Doñu emea maite du, ta or ematen ditu bere iku-aldi xe ta zeatzak, zuurki ta liraintasunez». (Alone, azterlea)

1) Uzta

Arrantzaleak ba doaz

ba doaz uzta-billa.

Zorionekoak zuek,

itxas-lur oldartsuak.

        Lurgintza gabeko landak.

Ur eta gatz-alorrak.

Nork erein zitun arraiak?

Nork eraiki koralak?

        Izartegi lasaiaren

zaipeko lurraldeak.

Ur autsiaren loreak

nork ote zitun landa?

        Arrantzaleak ba doaz

eta kantari doaz.

Beren kantuak ez ote

lore-landatzailleak?

2) Zabuak

Arratsean umez gal-gal zabuak.

Urrun-urbiltzen du gola kulunkak.

        Zabu-adar alai ta zainikera.

Dilindan umeak igali eran.

        Zeru-muga urdiña jo dute sokak.

Gol zabaletatik datozte aurrak.

        Aizea tenk dago, muñoak geldi,

zuaitzak gelbera, ura barerik.

        Aurrak damaiote beren ume-indar

ta inguru guztia dator bizira.

        Aize, muño, zuaitz, ur bere artan,

zabuari esker jar dira dantzan.

        Eragin gaberik ziruditenak

nere baitan dira malabar-jostak.

        Eta ni patxadan, amor emanez,

arrats-zabu ontan naiz seaskatzen.

3) Ertz-agoa txirulakin

Itxu-itzalak jotzen du ta

argi dario txirulak.

        Dirdiz dagi ertz-agoak

argi-kanturi eskerrak.

        Erreaz miña uxatzen da

ta itxuak txirula ketan.

        Aren kantua gauean

argi ziztor txuria da.

        Eresi negargarria,

txistu-mokoan piztua.

        (Zeruetako illunean

pizten da illargi zuria).

        Begi-illargiren zuria,

soñu zuridun txirula.

        Badu gauak illargia

ta itxuak bere txirula.

        Lelo zuriak abestuz,

illunpe-miña uxatzen du.

        Goitatik doan illargi

txirula-otsa dirudi.

        Ertz-agoa txirulakin,

ta illargi-izpia an kantari.

4) Inguru

Nere amona txikia da ta urruna,

aspaldiko jardunez betea.

Urte-pillaren mugan leku-egiñik,

nere aitaren asialdian.

        Kaxkarra da, errixka baten antzera,

ta argandik irten zan egun batez

nere aita, bere musika txortarekin

mundu-bazterrak ingura naiez.

        Erriz-erri ebilli zan ene aita

nere billa, urietan zear,

ene amaren bagitan kukuturik

begiztatu ninduen artean.

        Amaren begi argien gordeenean

negoen ur-arria bezela.

        Eta ene aitak bere bizitzako

aalegiñik xamur, errexenaz

neke-jolasetara atera ninduen

munduko beste umeekin batera.

        Egun batez ene aita abiatu zan

ixiltasunaren lurraldera.

Begiak itxi-itxirik zeramazkien

eta otz gorria eskuetan.

        Arrezkero amona or da gelditu

beste munduko zera bezela.

Sar-atera egin oi det errixkara

ames dagidan erauskiñetan.

        Gauza illak erne-berritzen diraneko

nere oroimenaren errixka!

Neroni naiz ene aita berarentzat,

itzul bat egin dun ene aita.