|
Berbo desplegatua
Mariano Ruiz Mendibil
Hankaz gora zegoen bizia
hombre prestoak jarritakoa,
berak nahi zuten erara
burgeskeriz manejatua.
Jakituria
ta
lotsagabekeria
norberekeriz
ta
putekeriz
helkar ornidu ziren
señoritoaren
sombrero bajuan.
Beren grandezan
norberekerietan,
leoi asarretu antzera
Aizkorri baño gorago
zeudela uste zuten
inpernuko su gorrian
oiñak erroturik.
Señoritokeria
egoismo laster
biurtu zen
kirtenkeriz
munduko jende artean
andi ta txiki
aberats ta pobre
lotsagebekeriz
klasifikaturik.
Langillea etzan
banandu nahi zuana.
Aberaskeriak diruzalekeriz
banandu zituan
gizon kopalto ta pobriak,
palazio ta txabol zarrak,
asetuak eta gosekilak,
dominanteak eta baztertuak,
herri dominadoreak eta
herri azpiratuak.
Hainbeste zapaltze
hainbeste min
nolatan izan zezakean
erantzun gaberik?
Herri minberatuak
karraxi egiten zuan
zapalketa ta herri hilketa
haurrean.
Geroz,
aldi berriak
trumoizkoak eta odolezkoak
agertu behar zuten.
Hainbeste urtetako
zapaltze kriminalak
odioa kreatu zun
gorrotoa nahi zuenen artean.
Zapaltzaillen indarra,
etsaien gorrotoa,
Euskalerriaren indarra
etziran negurtu
behar zan era egokian,
ta kalera irten zun
burruka galgarriak.
Abertzale izenez,
eusko borrokalariak,
minduta, hori bai
hasi dira,
gogo onez,
herri zaletasunez,
uste santu horretan,
etsaiaren burleak
eusko gogo apurtuta
norbere bizia defendatzen.
Etsaigoa sortu dute
kreazione berriaz.
Alde batetik
milloiak elefante
tronpeta nausi,
ta lotsarik gabe
Euskadiren izena
austu nairik.
Bestetik,
euskal defendatzailleak
«Vasconia»
atera dute kalera.
Pentsabide berriak,
Jainkorik ez de behar,
gu gire Euskadi berria.
Kurutzarik
ez
Erlejiñorik
ez da behar
ikastoletan.
Lenengo iraiñak
euskal anaientzat
hainbeste lan
egin zutenen
aurka.
Norbere burua goratzen
arrokeria,
anaiak zapaltzen
aspertu ezinik
hori duk hori
Prankotarren antzeko
ejerzitu berria.
Jo ta jo
hixildu gabe
gau eta egun
alderdi guztietan.
Bien bitartean
abadetxerik abadetxe
gauak
estu ta larri
pasatzen,
Eleiza billa
laguntzeko
ta Jainkorik
ez dogu behar
bihotzean.
Euskal izenez
martiri atsez
abade gazteak
engañatzen
Euskadi gaxoaren
izenean.
Esan ta esan,
jarrai,
herotuta bezela
bihotzaren eden guztia
euskal zintzoen
kontra,
guda egin ebenen
aurka,
hainbeste neke artu
hainbeste larri,
gose aldi
pasatu zutenen
kontra.
Norbera ona,
dogmatikoa,
Pranko bezala
Aprikako Santuario
baltzetik irtenda,
anaiak hilten.
Zergatik...?
Ez daki...
jaunkeriagatik
andikien
diruak-gatik.
Geroz
bota kanpora
euskal gizon
jakintsuenak.
Lekuona kanpora.
Gu gera
Euskadi berria...
Gazte izatea da nausi.
Jakituriak
ez du balio,
horain, hilluna da
nagusi.
Indarrak garaituko du,
geroak ikusi.
Hitler eta Duce
agertu dira noski.
Kalera joan behar da,
mili sailla gera...
dirua behar da,
prolektarioak bait gera,
bankoak hasaltatu,
pistolea, indarra, bildurra,
gizonen eskubidea
era berdiñez,
gogorkeriz,
ahal ba-da
etsaiari erantzunda,
hau da beraren legea.
Gizonak hostu,
hixilean eduki,
horaidiño iñor ez hil
Herria ez dago
gerturik
hilketa kriminalak
onartzeko.
Izkuntza berritu behar da
Universitatera
joan da.
Lenengo ikasi
herdeldunak gera-ta.
Gero,
urtebetera ezkeroz,
doktore tituloa
emanen dit
beste lagunak
Universitatean.
Lengo asaben euskarak
gogorik ez digu betetzen.
Hoingo gazteriak dakar
euskara euskara
herdel itzez aberastua,
konprenitzeko facil, facil,
kastellanoak ere berdin,
laster haiek eta gu
vasco euskeldun
nai kastellanoak
berdin berdin
prolektariak.
Honek ez dauka
inportantzirik
ez bait dago herririk
universala ez denik,
facillago konprenitu
todoak mezklaturik.
Euskara, euskara,
irten adi plazara
kastellano klasera
geroz, todoak konprenitzen
verbo desplegatua
universalizatua.
Hemen,
dago ohiko meritua
gazteri berriak onartua,
baita beste askok ere
korazon da guztiz
indartua.
HARRI bola andi bat lokatu zen
eurien euriz
mendiaren egalean,
ta goitik berantza hasirik
lur, sats, arantza,
orbel, harri beltz, egur zar
ur zikin, pisti hustel,
aurkitu zuan guztia,
narraska ekarri ondoren,
euskal izkuntza eginda
maleta zakar baten
geratu zen
jende barriarentzat
basoaren babesean.
|
