Basarri'ri

J.M. Azpiri

                  I

Zer gauza zailla dan neretzako

Zutzaz zerbait esatea,

Zuri dizudan itzal guztia

Bertso bidez ematea.

Errezago da iñok eginda

Norberak irakurtea,

Obe izango litzaidake, bai;

Lan au utzita joatea,

Baiña biotzak beartutzen nau

Aurrera eramatea.

                  II

Zorioneko Granada erreka

Basetxe badeinkatua,

Zu, Iñazio, munduratzeko

Jainkoak aukeratua;

Ala bearrez ume ziñala

Sor-lekutik aldatua;

Zarautz eder ortan izanik

Beso zabalik artua,

Geroztik orri ortantxe dezu

Izatea sustraitua.

                  III

Zarautz ertan zuen egoitza

Izandu zan azken portu:

Euskaldun giro benetakoa

Zuk antxe zenduan lortu.

Zenbat kantu zar entzun zenitun

Guztiak gogoan artu:

Gazte ziñala bertso

Iturri Aundi bat zugan zan sortu,

¡Berdin gabeko Iturri garbi

Iñoiz ez dana agortu!

                  IV

Gazte aroan nabaiturikan

Aberriaren Iparra,

Gure izkuntza izandu bai-zan

Zuk bazka zenduan larra.

Bizi guztian euskerarentzat

Jarririk zure indarra;

Gizon batzuek eginagatik

Zuri iseka ta farra,

Alde danetan geratu dezuz

Jainkoa ta Lagi Zarra.

                  V

Bizi guztian ibili zera

Gure izkuntza egiñez,

Euskerarentzat izandu dezun

Maitasunak eragiñez.

Amaika aldiz aurkitu arren

Egia esan eziñez;

Zenbat une txar irentsi dezuz

Zeure lanaren erdaiñez,

Naiz eta etsal amorratuak

Zuk aiña euskera jakiñ ez.

                  VI

Bertsolaritza lengo tokitik

Zuk egin zendun aldatu,

Sagardo Upel artetik kenduz

Antzokitara goratu.

Aldi artako giro garratza

Bertso legunez bozatu:

Sasi artean zegon euskera

Eroazpenez jorratu,

Gazte arotik asi ta beti

Gizonki dezu jokatu

                  VII

Bertso kantuan gelditu gabe

Uri ta baserrietan,

Euskera ona erabiliaz

Joaten ziñan tokietan,

Zenbat biotz miñ lasaitu dezuz

Aspaldi ederretan.

Iñoiz ez degu itz txar bat ere

Aurkitu zure itzetan,

¡Gure izkuntza maite degunok

Zurekin gaude zorretan!

                  VIII

Guda ankerrak arrapaturik

Adiñik ederrenean,

Gogo guztia ipini zendun

Aberriaren onean.

Baiña etsaiak nola zeukaten

Indarra goi ta lurrean,

Lepoa galdu baiño lenago

Franco zaleen menpean,

Egun batean azaldu ziñan

Mugaren beste aldean.

                  IX

Urteak joanik itzuli ziñan

Berriro zeure kabira,

Utzi zenitun senide gaixo

Ta lagun zarren tokira.

Denpora eldu zitzaizunean

Bertso kantuan errira,

Edo bestela baserritarrak

Alaitutzera mendira:

Urte aietan ez zan erreza

Irtetzen plaza erdira.

                  X

Zenbat urtetan bertsolaritzan

Ta etzaude nekatuta!

Zuk egindako lanen emaitza

Gaur daukagu loratuta.

Bertso giroa jarri diguzu

Itz jatorrez apainduta;

Bertsolaria gizon bezela

Duintasunez goratuta:

Zure izena geldituko da

Betiko illezkortuta.