Muga, helmuga, zerumuga

Harkaitz Cano

                     1

Hain hiskor diren marrok

gauak berdinduak bere oleo ihesezinaz

ez dituzte errekek lerratzen,

urtuaz isurian bideko berun txintxarrak;

ez dituzte beleek erortzen utzitako lumek zedarritzen,

ez mendiek, ez ibarrek,

ez gizakiaren baldartasunak sikiera;

mapetako marra zarpailok

baioneten zizta errepikatuek edo eta

arrastaka eraman sudarioetatik

banan-banan irrixtatutako

odol tantek

dituzte marraztu

harrapatuz eta itoz

beren pean lore kolerikoen loak,

beren pean sasi soslaien lausoak.

Baina odolbilduek seinalatutako sasibideak

euriak ditu ezabatzen,

—euriak dakarren aroa, denborak daroa—

gaualde susmatzaileetako

arrastiri busti, barreiatzailean.

                     2

Marrok ez dute ulertzen

amore ematen ez duten herri itxurako multzoez

multzo itxurako herri irlatiez,

hizkuntzez, edo eta,

sentimendu itxurako kasketaldiez.

Marrok, pultsu dardartiz

seinalatu zituen ezein jainko aketok

gure azaletan tatuatuz minaren orbainak

entzun gabe erreken eztarri unibertsalak

deiadarka botatako etsipenaren sinonimoak mila

zakur eta armiarma oro aurki ezinean bila,

baina zeren, zeren bila,

ez al gara ba herri hila?

Marra baten alde batera nahiz bestera

dagoen hura berdina izanik

nola ulertu amildegi izun horien sakona?

eta nola konprenitu

zuria eta beltzaren artean dagoen eremu jabege

begiz beha ezinekoak

lerro mugatzailerik ez izana?

                     3

(Helmuga da

aurrez ezarri eta lortu nahi dena

baina benetan helmugatan pentsa gabe

dirauenak soilik

erdietsiko du berea

izan al dute akaso helmugarik

txoriek beren migrazio suizidetan

iparretik hegoaldera eta hegoaldetik iparrera

ze helmuga dute mataza elurtuek

ezpada urtuz eta elurtuz bizitzea

rutinaren lasaitasun borobiletan galduz

ze helburu dute astroek ezpada

gautuala agertzea pasian

historiaren orratz ebakitzaileekin

espaloiak argitzera,

gaua maite dutelako bakarrik,

beste aitzakiarik gabe...)

                     4

Egunaren urkamendi urdinetatik

ehundaka buru grisail

berriro ere zintzilik;

poeten lepo estutuek

ez dute ezer ulertzen,

eta itsas herdoila izanik irakurle kaxkar,

alferrikako deritze idazteari

ZERUMUGA dela egiaz muga bakar,

eta hura ere,

doian dela ezberdin.