Leen numeroan itz eman bezala, Zubero-ko artzainen xikito batzu bildu ditugu. Xikitoak pertso berdeak dira artzainek egiñak. Gure herrian olha izena dauka beste errietan sel edo korta izenekin ezagutua dena; eta duela bost urte oraino artzainik falta ez zenean, olha batetik bestera, ibar batetik bestera artzainek elgarri, holako kobla horietatik, botatzen zuten. Eunka dira xikitoak baina folklore bildumek baztertzen dituzte, nahiz horiek ere populuaren frutuak izan.
Haxeriak lau zankho
lauak khako
badutu khako
khaka dela hiretako. Chikito!
Orhi phuntan lanhu
gure baatzian phorru et'uñhu;
hebentik eta hona ikusten deiat
ehun mila morpiu. Xikito!
Ahuntzaren buztan txuta,
Haren peko xilo hutsa
Sarezak sar sudurra
Ezkapa ez dakion hutza. Xikito!
Eraik'ak erhia
Hunk'ak zelia
Ordian ukhenen duk bai
Gure xerh'ama zaharraren alia. Xikito!
Hamar eta sei, hamasei
Gure labeko bi suthei
Xikitokako beno hobe hintzate
Alhor bazterreko khuso gei. Xikito!
Hitztegia: zankho = anka, khako = mako, uñhu = tipula, morpiu = sabel zorri, buztan = isatsa, xilo = zulo, txut = (erguido), eraik'ak: altxezak, unk'ak: ukitu edo ikutu'ezak, xerh'ama = zerrien ama, suthei: labe karrakatzekoa, khuso-gei: txorimalo, izugarri edo onbretxaparo egiteko baizik ez dela hon adierazi nai du eta utzi dezan xikito egitea. zelia = zerua, erhia = beatza, atza.
Kronika hau akitu eta nekatu arte emango dugu, baina irakurlea berreungarrena gabe nekatu baledi konkursu bat egin genezake ea Xuberotarrek baino obeki egiten dezuten.
