Arraintzale anaiak!...

Iratzeder

Oi, itsaso zabalaren zabalaren zabala!

Leiorretik maiz nindagon ezin asez hari so.

Maiz nindagon, amets zoroz irakitan odola,

        Noiz ote nindoaken itsasoz itsaso.

Haur-haurretik ohakoan ardura naiz lokartu,

Itsas-aizeak fereka, tirain basak kantari.

Haren hatsaren musuan naizelako handitu

        Bihotzez beha nago itsaso-amari.

Gixontzean lagunekin zenbat aldiz gan naizen,

Batteliku bat harturik, arrauetan, dena su:

Uhainez uhain nindoan, Donibane ttipitzen

        Urrunean ikusiz urgoi ta dohatsu.

Ederra da itsasoa, zeruz bete ta laño,

Dirdiran lo dauzilarik ur-eremu nasaiak.

Ederra da iluntzean ura sutzen dueno

        Iduzki urtuaren urrezko ibaiak.

Ederra da itsasoa hasarretzen delarik

Lazgarriko olatoak baitoazko goitika,

Errabian gan nahiak, zelaietan sarturik,

        Larrungo mendiari orroaz milika...

                          * * *

Bihotzez agur, zueri, Arraintzale anaiak!

Zuen besoak du hezten uhain gaitzen oldarra,

Lemaren erabiltzean baitu zuen bisaiak.

        Itsaso azkarrari darion ederra.

Itsasoa bezain zabal daukazue bihotza.

Urrungo zerupe hartaz lanbrotuak begiak.

Bazauzte burua gora, dena hezur gorputza,

        Tirain oihal urdinez alaiki jauntziak.

Zuen barkuak lerratuz porturatzearekin,

Oihuz ta trumilka jinik baita jendez igeri,

Xutik heldu zaizte xutik, itsaspetik datortzin

        Arbaso miresgarri hoitarik iduri.

Ezaun du zuetarik bat izan dela Elkano,

Zuetarik itsas-lapur hoin famatu horiek

Eta itsasoz itsaso lur berrietaraino

        Lehenbizi gan diren Euskaldun bero hek;

Zuetarik batzu ere munduaren sutzeko

Jainkoak berak hautetsi gizaseme bakarrak.

Itsas-lurreri nausitu lehengoen pareko,

        Ez ote dauzkatzue barnean su-garrak?

Zatozte, iluntzen ari du. Bai, zatozte, anaiak,

Mahain inguruan gauden elgarrekin kantari;

Trago bat su klikaturik, Aiten gogo salbaiak

        Sarri pitz dezautzuen lo dagon kar hori.

Edazue baso bana odol, amets eta su.

Edazue kantuz ariz Arbasoen Arima.

Edazue eta... entzun hoin beltz eta nigartsu

        Itsasoko aldetik heldu den marruma:

Marrumaz dauzi marrumaz itsaspetik hezurrak.

Hoinbertze haize, galerna, etsai eta olato

Garraiturik, hor baitaude itsas gizon azkarrak

        Arima zeru eta gorputza itsaso.

Marrumaz dauzi marrumaz, hasarrean daukote

Hek hoin lorioski zaindu leior horri zafraka,

Esker gabeko Semeek gaur ezarri baitute

        Arrotzen mutil eta... erdararen bazka.

Marrumaz eta oihuka ez ote den gizonik

Bazterrak hoin ilaundurik ikustean ahalke?

Gazte bihotzik diruak eihartua ez denik?

        Kaskoinduak zaiztela ba ote ditake?

Xuti, begia su-pindar. Xuti, Arraintzaleak,

Zoinetan berritz pizturik lehengoen odola.

Arrotz tiraineri gogor, xuti, Euskal-Semeak,

        Euskaldun leiorreko harrokak bezala.

Bihar uhaineri gora ganen zaizte, anaiak,

Muskorat agur eginik, lanbropetik jauzika.

Ganen, zeruan histurik izar begi arraiak,

        Gau-amets beroez barrea pilpilka.

Bihar itsaso-zeruak elgar unkiz hoin urdin

Dauzin, urrungo uretan, zabal, zabal bihotza,

Euskal-Herrien pizteko, zuen baitan sar dadin

        Itsas-haizearekin Aiten hats bortitza.

Bihar iduzki zirrintek sugartuko baitute

Zerura doan Larrune hoin xut eta hoin gora,

Orroit Mendi horri ere itsas-ume bi gazte

        Amodioz dauzila urrundik begira.

Betiere azkar dagon Donibane Ziburun

Eukual-ohiduren eta Fedearen harroka,

Orroit, herritarrak, orroit gain batetik gau-egun

        Bi zerume dauzila Zerurat oihuka.

Beloken, 2-6-42