Donianetan su ta ikurmenak

Agerre'tar Jose

                1

Yon Doni'k du errian

erro bat, azkarra:

iztun batek daukanaz,

«mamin» barrutiarra:

   agian guti dire

   unenbat jatorra.

                2

   Oikuntz oin jasokoa

suntsitua balitz,

folklorea geunkean

iraindura larriz.

   Oikuntz-sortan Don Yoni'k

   baiki du nagusitz.

                3

   Zabar-ele beziren

abian, antxiña artan;

naroro zen ornia

aroa ipuietan:

   eguzkiak zun dantza

   mendigoi batzutan.

                4

   «Aizkorri» zen etarik

gozamen unekin:

ararat zen beharra,

nork ere nai jakin;

   ziur zenetz egi au

   ezin erran baitin.

                5

   «Beste berriok» zien

kausitu euskoeri,

iraunazten beitzion

aintzin-jai areri.

   Pagano baten ordez

   Yon Doni zen jarri.

                6

   Biok dute bai ere

bertsu bat «eraikin»:

jentilla ta kistarra

biok dute berdin.

   «Kosmos» ere zegoken

   ezba'genu sukin.

                7

   Giro da Yon Doni'zko

egun zoHar untan,

sorbeltzak, aniz ikatzak

txillokaz aizetan:

   elkar jokatzer-gisaz

   irra amorratutan.

                8

   Aralde bat mutilek

sugai-ketan dabilz:

abar eta ostotza

karreiatzen sarriz.

   Bestela daude etxeak

   xurik ta ainbat orriz

                9

   Pozarren mutikoak

gizon-ioranetan;

gogotik ari dire

izerdi-patxetan.

   Oin pintxo ta apainduru,

   jendeak gozotan.

                10

   Mutillek iribarnez

txukuntzen duteño,

ari zaizkie neskatxak

begira samurño:

   aiek eleguriak

   ordeian ta fiño.

                11

   «Santziñene»-ko Lide

—ñerabe pollita—

printzelenaz auzoan

sari da atxikita:

   Yon Doni'n Zuaitzerako

   dute berezita...

                12

   Olgoriok alba dire

arrastirietan:

xostan ari mutillak,

«koskorrak» bai xostan,

   agure ta «kuxkuxek»

   ez dire eskas bertan.

                13

   Ezkildorretan gizak

nork geien leia-ala,

ezkillak diraulkatez

itzulkan ahala.

   Basoan da kokatzen

   arratsalde apala.

                14

   Elorrizko sulamak

argizkoo du sua,

zuriena labean

gori ta xahua:

   alegiz elur-anpo

   duela margoa.

                15

   Ozmeak ez eromen

elorria-baitan:

oi da, beraz, ipintzen

etxe guztietan.

   Aize gaiztorik ez da

   elorrien azpitan.

                16

   Elorri txuri'n ospez,

agitz da erasana,

ez da errez esaten

zenbakoitz dun mena,

   Elorri au non ere.

   an da Yesus Jauna.

                17

   Maitolde eztitsu baten

txokoan biko bat:

elkarri doaz laxtanak

batetik besterat:

   kariñoen bidea,

   xerakoi musurat.

                18

   Yaun Doni Yon'i buruz

yaulkitutan da asko,

bat, adibid,ez, nunbait

deituriz, «arto»-ko

   Yon Doni'ntzat artoez

   «artots» azitako.

                19

   So ba'diogu zintzo,

zer den landariez,

markatuak daurkiguz

mirari bikainez:

   Iratzeak, lilitruk

   gaberdian, oi-ez,

                20

   Aratz eta sotilla

ta aunditsua Doni Yon,

Lengusu Yesu Kristo'k

goren aipa zion:

   Ain aundi ezbeitu sortu

   emakumek iñon.

                21

   Illunabar gaurko oi,

xalo zera yaugin:

suberriak pizteko

oro da betegin:

   zoragarri «kale»-an

   ikarez «baserri»-n.

                22

   Suan gaindiko yauzik...

auxen dela jator,

ez so-egoile oienak

daudela geldikor:

   ikotikaz triskatzen

   yauzieran bizkor.

                23

   Yaun Doni Yon'en Sua,

goikoain ikurra:

surik non ez den modu

bizmen ez dagerra:

   Bizia ta Ila-garri,

   Gaudiain giderra.