—Itz-Neurtuz—

Xabierren jaiak Mendozan

Sabiaga

Ikusi gabe, iñolaz ere

Nik eziñ sartu gogoan

Alako jaia izango zanik

Andes mendien ondoan.

Egun ortatik Euskalerria

Zenbatek duten aotan!

Jai eder orren oroitz beroa

Gorde bear da golkoan.

Ikusi ditu, txalotu ere,

Pozez Mendoza uriak

Ikurriñaren ori-urdiña,

Gorria eta zuria

Bi gurutze ta ondo gorritan.

Adierazpen aundia

Gure abenda, gure mendiak,

Gure siniste guzia.

Xabierreko Pantzeska deunak,

Aurtengo bere jai ortan,

Arrotu ditu Cuyo aldeko

Euskotar oron biotzak.

Oro dantzari, oro kantari,

Ariñ zebiltzan gizonak.

Txistu-soñua entzunez gero,

Nork geldi euki zangoak?

«Denak bat!» otsa entzun dalarik

Mendoza uri aldean,

Euskotar onak bildu zaizkizu

Guziak talde batean.

Batasun ori bear genuke

Beti biotzen barnean,

Euskal-erriak iraun dezaigun

Beste errien artean.

Gure «bat» orrek urratzen ez du

Bestenganako zalea.

Eziñ ukatu bakarra dala

Gizon guzien astea.

Erri bakoitzak bidez maite du

Bidezko duen etxea.

Euskalerriak zergatik ez du

Maite izango berea?

San Juan'dikan etorri ziran

Ango euskotar zintzoak.

Txistulari ta dantzari gazte...

Guziak sortzez angoak

Oiu gozoka, besarkadaka

Elkarturikan biotzak,

Guziak ziran DENAK BAT'eko,

Emakume ta gizonak.

Zaar etxean asi zan jaia.

Aguretxoak lenengo!

Aientzat sari, txistu ta dantza...

Gazteagoak urrengo!

Argentinari zor diogu ta

Artu gaitula emengo,

Arentzat lore, txistu ta dantza...

Eskerrona ez etengo.

Santuen jaia eliza gabe

Nola liteke ospatu?

Jaungoikoari Meza eskeiñi,

Aren laguntza eskatu.

Izlari batek itz bero-beroz

Barrena zigun kezkatu

Euskaldun eta kristautasuna

Bear dirala elkartu.

Txistu-soñua, oiu ta zantzo,

Kalejiraka... berriro.

Guziak gazte, guziak alai,

Guziak jauzi pozkiro.

Ikuszaleak, arriturikan,

Galdezka dira biziro

— Nungoak oek? Guk ez ikusi

Iñoiz olako jai-giro.

Bazkalordua, ordu aundia:

Bazkaltokia basoan.

Osiñ ederra, itxaso gisa,

Bertantxe gure alboan.

Bei zuri-beltzak, ikusgarritan,

Bagenituen ondoan...

An bildutako euskotaldeak

Euskalerria gogoan.

Bazkari gela aundia zala...

Bazkaldarrak, ots! geiago...

Irureun eta berrogeitamar...

Balitekela gorago.

Mai luze eta egokietan

Jaki-edaki oparo...

Euskal ozteak jan-edan baño

Kanta ta dantza naiago.

Antxe Azparne, Ernani, Bilbo,

Errezil, Busturi, Banka,

Azkoiti, Gazteiz, Gaztelu, Zarautz,

Oiartzun, Ataun, Mundaka,

Donostizarra, Unanu eta

Berastegikiñ Bergara.

An zan Iruña Oliterekiñ...

Baziran beste amaika.

Euskaldunkume, bertan sortuak

Pozaren pozez zebiltzen.

Aranbel, Zalba, Arzelus, Bidart,

Galarraga ta Erize.

Zapiain, Razkin, Salbarredi ta

Beste ainbeste abizen.

Nai izan arren, ez da aiñ errez

Guziak emen ipintzen.

Maira orduko, an genituen

Oiulari ta kantari...

Tartean berriz txistu-soñua...

Guziak, ara! dantzari.

Azken aldera, ala bear zan,

Maiburukoak izlari

«Eskerrik asko!», «Aurrera beti i»

Esan ziguten baikari

Prailleak ere bagenituen.

Ara!, bat bizarzuria.

Mezatakoan ez digu noski

Esan nai zuen guzia.

Barren berotik esan beroak,

Iduriz gezi goriak,

Aberriaren maitetasunaz

Sutu bearrik guziak.

«Euskaldunak, ots!, euskaldun beti!

Euskeraz egin dezagun!

Euskalerriko enda gerala

Ortantxe dugu ezagun!

Euskalerri bat besterik ez da

Indar aundiko batasun

Euskalerria galdu ez dedin

Gauden guziok euskaldun!»

«Eusko semeak eta alabak,

Zuen abizen ederra!

Agortuz gero iturbegia.

Urik ez dator etxera.

Euskalerria galzorian da.

Ai! aren etsai ankerrak!

Iturri ona legor ez dedin,

Guziok ari eustera!»

Biotzak larri, besarkada ta

Txalo beroak ugari.

Egi mardulen oroitzapenak

Eutsi bezaio suari.

Biotz beroak bat egiñikan,

Ekiñ ta ekiñ lanari,

Alik laixterren goratu dediñ

Oso-osorik Euskadi.

Txistularia deiezka dugu.

Zortzi dantzari lerroan...

Ikusle berrik jakin nai luke

Au ta bestea nola dan.

Azkenik, orra guzien dantza...

Asperraldia gau ontan...

Eta alaxe bukatu ziran

Xabierren jaiak Mendozan.

Argentinako Mendozan 1956/11/3. Euskeraren Eguna.