Iainkorako maite-leloa

(Kristo ta Anima)

Juan Gurutzekoa

euskaratzailea: Orixe

          Anima

Non zaude kuku, Maite?

Emen nuzu mingulin.

Oreiñak antzo, iota

nadukazu maitemin.

Atzetik oska nuzu,

ta Zuk neri aldegin.

Sarobitik muñora

ardien zai oana,

baldiñ ikusten ba-duk

nik maiteen dudana,

esaiok nola nagon

min, illun, ill-urrana!

Zure billa niazu,

piztien bildur gabe

ez loreak biltzera,

mendira, ibarrera

arresi ta gaztelu

bizkor igarotzera.

Oi nere Maite orrek

landa zaituten oian

eta baso itsuak,

esaidazute, esan,

belardi loretsuak,

emendik igaro dan!

          Izakiak

Ariñ igaro zaigu

zoramen dariola,

ta begiratuz utsez,

gu ikusiz doala,

daukan edeitasunez

apaindu gaitu ola.

          Anima

Ai, nork senda nazake!

eman zakit egitan!

Ez ibili geiago

neri mandataritan,

ez dakitze mintzatzen

nik nai nuken neurritan!

Andik emendik, Zure

zoramen esanekin

zauritzenago naute

eziñ-esanarekin:

iltzear nadukate

bar-bar totel orrekin!

Zelan bizirik iraun

ez-leku ontan biziz,

eta maite-guziak

amuts geldieraziz,

Arek egin-ukitu

guziak illeraziz?

Zauritu baitidazu

biotz au, esaidazu,

ez al duzu sendatzen?

Lapurtu ba'didazu,

orrelan utzi bage

lapurtu au ar zazu!

Arren, begion argi,

ez eduki mingarri

nereok, senda itzezu

zaitzaten ikusgarri

Zutzat bakarrarentzat

nahi ditut ekarri!

Maitemiña sendatzen

ba-dakit neke dala;

aurpegi eder ori

agertu dakidala!

Zu begiz ikusteak

erioz il nazala!

Oi iturri gardena

zillar-leiar orretan

agertuko ba'lira

nik nere erraietan

irarririk daukadan

begi oiek bet-betan!

Ken, Maite! Ba-niazu egan.

          Kristo

Itzul, usoa,

orein zauritu onek

gainduko du muñoa.

Zure egal oietatik

arturik otxaroa!

          Anima

Nere Maitea!: baso,

zelai gorde, oiantsu,

urrutiko izaro,

erreka txurrutatsu,

aize maiteen xixtu:

ori ta are zera. Zu.

Gau ixil paketsua,

goiz-argitik urbilla,

bakardi ozenean,

musikaren ixilla,

maitasuna dakarren

apari zuzpergilla!

Matsa lore daukagu,

ta axariak atzeman,

egin dezagun xorta

arrosaz bitartean,

ez baita nabariko

iñor gure landetan.

Ixo! Ipar, erio!

Ego, maite-ekargarri!

io nere baratzean

usaien zabalgarri;

an aseko Maiteak

loreetan egarri.

Iudar neskax-lagunak!

lili ta arrosa artean

usai onek dirauño,

zaute aldamenean;

arren, ez egin oles

gure etxeko atean!

Kuka zaite, Maiteño,

menditara begira,

gorde ixil-gordea,

neskax-lagunak dira:

izaro galduetan

dabillanaren billa.

          Kristo

Arren, egazti ariñ,

leoi, orein txantxari,

ibar, mendi, ugalde,

euri, aize, sargori,

esnai ta amets artean

gau latzaren zaindari!.

Sirenan zora-kantuz

dagizue arago, (1)

gorde asarre ori;

ez txintik ein geiago

andregaiak lo egin

dezan seguruago.

Sartua da laztana

gogo zun baratzean;

bere gogara datza

loa bete-betean,

lepoa makurturik

Maiteren besartean.

Elkartuak gituzu

sagar-ondo azpian,

an, eskuak emanez

senar-emazte giñan;

osasuna arki duzu

amak galdu tokian

          Anima

Gure oia lore da,

leoi-zuloz ertsia,

purpuraz iñaurririk,

pakeak eraikia;

bizkorren iskiloez

inguruan iantzia.

Zure urratsen segi

nexka gazteak doaz,

txinpartak ukituak,

birbiz, on dar ardoaz,

biotza bizkorturik

Iainko-usai gozoaz.

Maiteren ardangelan

edana naiz barnean;

berriz landa ontara

atera nintzanean,

saldoa galdu nendun

ezer ez oroitzean.

An eradoski nindun

iakite txit guriaz;

an eskeñi nintzaion

nerau, dudan guziaz;

bere nindula agindu

nion, danak utziaz.

Anima, dudan oro

eman nion mendeko;

enaiz geio saldo-zai,

ez dut deus egiteko;

ontarako bakar naiz:

Maitea maitatzeko.

Aurrera larraiñean

ikusten ez nautela,

esanen dute, naski,

maitez galdu naizela:

galgarri nintzalarik

irabazi nutela.

Goiz otxean bilduzko

lore ta pitxiekin,

egiñen dugu xorta

Zure maitasunekin,

eta nere buruko

ille eio batekin.

Lepoan egan bakar

nik nenkarren illean;

so zenegion eta

bertan lotu ziñean;

zauri ziñan erori

nere begi batean.

Begi oiek neretan

eder ziran ixuri;

ala nintzan txit maite,

ala zuten merezi

zuretan zekustena

nereetan iauretsi.

Ez esker gaizto neri,

nizaizulako beltxun;

so egidazu, beintzat,

begiz io baininduzun,

ederrez, zoramenez,

apain iantzi ninduzun.

          Kristo

Ba-datar uso txuri

mokoan muskilâkin

kutxara; uxapala

maite zeukan Arekin

urondo urdiñetan

batu dira alkarrekin.

Bakarrean bizi zan,

bakarrean kabia

egin du, bakarrean

du maite gidaria;

bakartasun aretan

artua du zauria.

          Anima

Maita igun elkar, Maite,

goazen oian-barnera,

Zure edertasuna

mendian ikustera,

muñoari darion

uretik edatera.

Andik gorago dauden

artzulo gordetara,

aietan bi-biñook

ixil sartuko gara,

ta puni-sagardoa

dedakegu gogara.

An erakutsiko Zuk

nik gogoan dudana,

emain ere didazu.

—nere bizi zerana—

aurreko egun artan

an eman zenidana.

Aizearen arnasa

txindorraren txioa,

izar dagon gauean

inguru on-giroa,

min gabe erretzen dun

sugarraren lanboa.

Etzegon iñor beha,

Txerren leize zuloan;

esi-barrua pake

iabalean zegoan,

eta zalditeria

ur-begitik zioan.

(1) Arago-arao, conjuro.