Emazte arruntaren koplak

(bertso kokinak)

Gaxuxa Kakoli

Bizpahiru koplekin eginen dut junta.

Zeronek ikusteko bertsoaren munta

Utz nezazu gauza bat dezazudan kunda:

Nolatan bizitzen den emazte arrunta!

Oraindikan mintzatzen hasi behar duta

(zeruko jaun handia ezin dut saluta)

Mila beso berotan badago galduta

Arrunta izan arren ez ditake puta...

Maite duke gizonak apalki diona;

Hitz erdietan baita bere zoriona,

Eta harek badegi, oi, eskari ona

Ihardets dezake: «bai hauxe da biona!»

Ohe gain zurietan, beldur hutsa hila,

Gorputz desbestituan eskua dabila,

Atsegina uhainka sendi du abila

Musukatzen duela gogortu zakila...

Baltsa honek azkenik dakar izaria,

Jakin zazu laguna, hau duzu haria:

Batek badio «Jesus», besteak «Maria»

Ixil bedi alauda txori kantaria...

Ikaran ikusten dut bertute gaztea,

Erraiten du ez dela ontsa ahanztea

Nola gertatua zen mundeen hastea

Bekatu mortaletik sortuz emaztea!

Bederak badu maite gisako mahaina:

Uluak uda minez ungarri usaina,

Guri laket zaiguzu gizonaren zaina,

Bere itsaso galgarri ilezuen gaina...

Bertso hauek emanak diren bitartean

mendeak badoatzi mihisen artean;

Solas gozoz moldatu ditu anartean

Emazte arrunt batek Herriko partean...

                        XIXgarren mendeko emazte batek emanak:

                                Gaxuxa Kakoli