Agur! Ikusi arte

Errandonea

(Aita zanaren eriotza oroituz, bere semeak)

1. Eriotz-aurre

Aitarengandik urrun xamar nengoen.

Pakezko apaiz-ikastetxean bizi nintzen.

Biok Euskel-erriko mugak besarkatzen

ginduzen, ni Bizkaia-n, ura Giputzen.

Erio gogaiak irauliz, artega nebillen.

Ni zai ta zai, kezkati. Azaroak 13 zuen.

Ta urrutizkiña asi zitzaidan mintzatzen:

«Aitak urbil du eriotza, zatoz lenbailen,

erantsi iozu liteken muxurik xamurren».

Ill-zorian nedukan, beraz. Bai, ba-nekien.

Abitu naiz. Banator. Ez berealakoan!!

Adimena bulko ugariz gañezka nedukan,

une berean biotza dardarka, ba-neraman

soñean samintasunik eta anima-txokoan

arantzik, bai, erioan pentsatzerakoan!!

Itxaro dut itxaron siñismeneko egitan.

Fedeak zemaidan poz zenbait orduetan.

Goi-intziria ta nigarra naas-maasian,

aldiz ura, aldiz au, burrukan nebilzkian,

oiera inguratu nintzaion bitarte guzian.

2. Eriotza

Gorputza epel, burua gel, begik itxi-itun.

«Aita on... ezagutzen al nauzu?» entzun

zidan batez, emeki-emeki «bai» erantzun

goxoa aditu nion. Bazun ezaguera ordun.

Berak jarraiki: «Gure Jaunak grazidun

aukeratu nau, esker bereziaren zordun

natzaio. Seme, torizkizu graziak, entzun».

Aitaren esanak barru-kanpoz ikaratu nindun.

Senideak an geunden, eguna etorri, gaua jun,

ark malkoak masallen, danok otoitz, ingurun.

        Onatx! Sor ta lor begira gengozkion...

        Azaroak 15-garren eguna zigun...

        Eguerdiz, 1-an, erlojuak dulun...

        Kanpantorretik dun-dun-dun-dun.

        Orratx! Klix, begik itzali zitzaizkion.

Eriotza! Ez duzu zuk barkapenik, ez!!

Sega daukazu zorrotz-zorrotz. Tamalez...?

Atsegiñez...? Norberak ikus. Gerokoaz

iragartzerik balegokigu... Baño ez!!

Eriotza! Munduak birao dagizu, zoritxarrez;

igeska dabilkizu, gaiztakerian murgilduz.

Munduzaleok: utzizazute atsegiñak beingoz.

Eriotza! Atoz, sartu gaitzazu zeruko atez

barru, zintzoak jantziz ikusmen goitarrez.

Eriotza! Zatozkigu zorionez, pakez, uneonez.

3. Eriotz ondoren

Oi! Gure gizatasuna zeñen sentikor den!!

Sarri sentimenduak gaituzte menderatzen,

albiste txarrak maiz digu bizitza garrazten.

Aldendu zaigu aita, dezagun bular, gaitezen

zoriontsu, eneok, lurperatua zintzoa baizen.

        Ill da, ill. Legortu nigarrak.

        Iriki, arren, animako ateak.

        Beude ixillik biotz-taupadak.

        Jaso goruntz otoitz gartsuak.

Ondorioz: etzait bost axola nor zindezken...

Siñets nazazu, zaitezela txiroen ala aberatsen,

ba-dela Epailari bat bizitz onen ondoren,

jaiotzak eriotza duela zor betidanen...

atzo, gaur eta biar ala dela izanen. Alaxen.

1962'ko azaroak 21