Bost bizitz ozpin

Kepa-Txiki

              I

Dana txuri, dana baketsu,

edurra, ixilla...

Ixil ordua dozu.

Sukaldean aitona zarrak

goxoki «ator, ator»,

kanpoan, zeruaren malko-zuri,

edur malutak mozkor.

Suaren argi ondoan

amona illobak

kontu-kontari;

mendian edurra,

olerki txuri,

kilikin samurra

biotzari.

Eleiz torre erniñean

joaleak deadar,

siñismena dar-dar.

Aize-zotin luzea

baso-zugaitzak zear...

Edurra mara-mara,

barru ikara.

Aiton zarrak «ator, ator»,

edurra dantzari, mozkor;

Amona kontu-kontari,

joaleak dilindari;

Otza, sukaldeko sua

etxean degu negua.

              II

Nola basoan orbelak

aizearen pentzuan,

alaxe gure urteak

eriotzan eskuan.

Umeak gizontzea nai,

gazteak bere

gaztaroa betikotzea,

zarrak besterik ezean

zaar gelditzea.

Guztiak nai bizitzea,

iñork ere ez iltzea.

Egun aren bildurra,

gau baltzaren ikara.

Izan ere zer da ura?

Entzunak gor,

eskuak gogor,

otz gorputza,

geldi biotza.

Zerraldo beltz bat,

oiñots astunak,

eresi illunak,

illetak, negarrak,

ta azkenik

auts apurrak...

Bildurra, dardara,

gau baltzaren ikara!

              III

Jaun zabal, bizar zuri,

goien estalgarri...

Begira naukozu,

begira ameslari...

Mendi santuak, osasuntsuak,

trinko ta sendo

zeru ziñaldari...

Ibarrak luze ta baltz...!

Aitor zuri, zatoz beera!

Goiak garbiak dituzu,

beeak, ordea...

beak pekatari.

Mendi gaillurrak

jainko-ispillu...

uriak: baltzak,

infernu-atari.

Jatxi zaite goietatik,

Edur orbanbagea...

Estaldu, zuritu,

erri baltz-itsusiak,

estaldu infernu-kiratsak.

zure mantupe zurian

gorde egizuz

gizarteko pekatu-otsak.

Azalez, besterik ezean,

zuritu gagizuz...

Illobi zuri gaitezela

anai txikieri lotsaririk

emon ez dagioegun.

Edur zuria, erren,

jatxi be aldera

Jauna erruki dakigun.

              IV

Negar jaiotzean,

negar gaztaroan,

malkoak zartzaroan...

Aztertu mundua,

zirkillu guztiak begiratu...

min etsia, min sakona,

baiño ezin aurkitu.

Zer da gure bizitza?

Alaru garratza,

jaiobarriak asiera

il-zoriak amaitza.

Itxasoan ara nun

sortu olatua,

burua laister jantzi

bitsez apaindua;

bare-bare une baten

dabil itxasoan...

Baiña, laister aizeak

arin nun daroan,

eta ezerez biurtu

itxasertz gogorrean.

Zerbait dalako bitsa,

jaioaz batera

ezereztuten dan olatua,

iges doan aizea...

Ez dogu besterik

gizonon bizitza.

              V

Mendiak gorriztatzen

asi diraneko

nere anima ba-dator

oiñez eta penitentziz.

Kurutza sorbaldan,

kateak arrastan...

Argi naia ezpaiñean,

pake egarria biotzean...

Izerdi ta neke

izketa ixillean.

Nere anima mendian gora...

bidea luze, bidea neke,

aldatz gorria.

Nere anima egon-eziña,

biotzean gorroto gordiña;

gaitz izkutu batek joa,

izketan dijoa:

izketa ixil ta goibela,

eguzki eta mendiekin,

arkaitz eta basoekin.

Basoak zear mendian gora

gabaren argia nun aurkituko;

mendi-soloek, baiña,

legor gogaikarria!

Bideak odolez bustita,

zerua asarre biziz illun

gorroto baltzez jantzita.

Etengabeko gau bildurgarria!

Mendi gaiñean bakerik ete?

Eta gaillurrean bere kurutzea.

Odola, gorrotoa, kurutza...

Nekea, katea, eriotza...

Nora-ez gorria...

Orra, anima, zure bizitza...