Antipoesia

Joxe Azurmendi

NEKAZARI:

nire itza

zure aitzur kolpea da.

AMA lurra il da.

Ez da jo kanpairik.

Iltzen utzi dute

ama.

Penaz il da.

Ez da jo kanpairik

Bainan denok dakigu

nola dan urkatu

ama lurra.

GAZTE nintzanean oraindik,

sinisten bainuen,

erantzuten nuen baietz.

Gaur, ordea, ezetz esango dut.

Maite nituen gauzak eta gizonak,

oek egindako gauzak,

eta erantzuten nuen baietz.

Egun zorioneko batean

baietza loratzen ikusteko esperantzaz.

Gaur, ordea, ezetz.

Ainbeste, ainbeste itxaro dut,

ainbeste ta ainbeste madarikatu alfer,

ez baitut sekula geiago baietzik esango, sekula.

Nire biotzean enbor-gerri moztu ta puskatua

jeiki zait, asaldu zital eta amorratua,

izugarri ta erlijioso,

bildurra ozkatzen duena, pakea destaiñatu,

ta zin-egin ezetz eta ezetz erantzutea.

Arima autsi ta odolustu,

etsi ta indartsu, gogor ta biurri,

zintzo,

beltz eta laido,

libre zuztar eta oldarrez,

mendi-lerroko basagerlari,

langille ta matxino.

Gogo malkartsuaren leize ta trokartetan

otsoaren gisa dabil izu.

Azkar, arima!, etsaiek

inguratzen dizute pakea.

Arima... Sugar gorrotozko,

beargin ta liskarti.

Zuzenezko gose ortzetan min egiteraiño.

«Biotza jaso, gizona salba

norberagandik, ta norbearen glanduletatik» (1)

nai nuke.

Biguña baita uztarria ogi-ustean dagoenarentzat,

baiña gizonaren zama ta mixeria...

Amaren sabela illobi denean

aur pisu-pisu batena, ilda,

ta ez duena jakingo zer den goserik,

gosez il zen-eta.

MEATZARI, ezurrak billatu, ezurrak,

gure gurasoenak.

Ezurrak,

arima oraindik eransteke dutenak.

Zulatu lurra,

sartu eskuak lurperaiño,

zeruaren ametsik ez deneraiño,

infernu-kiratsa deneraiño,

ta sartu, meatzari, beherago.

Lurperatu zituzten-eta

behe oso behean.

Ez dedilla loretu

gure aitaren bat-edo...

Ta esan ez dezaigun, isil-isil,

belarrira, iñork, mundura

libre giñala etorri.

SEKULA EZ. Aiek eta gu ez gaitu

sekula lotuko zorte bakarraren lokarriak.

Ez ditu pobrea ta aberatsa berdinduko

ezerk, ez eriotzak berak.

Ta itzuliko gera lurraren altzora.

Gu biluzi.

Ta aiek,

usteltzekoan ere,

jauregietan

kargatuko dituzte arrak.

Aiek. Eta gu.

Eta, aterperikan gabe,

gure alarguntsak noranai.

NEKAZARIAK

galtzen doaz bizitza,

galtzen ardiek ille-

-matazak bezela, arantzetan,

andu, esi, bideetan,

eguzki, antzigarretan.

Esperantzazko zarpazar

mantartu,

pusketaka

doaz galtzen bizitza.