—Bertso paperak—

Irun, euskaldun?

Jesus Mari Mendizabal

Kantuz hastera noa

nahasi bezain ilun

nolaz ikusten dudan

Bidasoan Irun,

beltzagorik ez dela

Gipuzkoan inun.

Jainkoak ere kontra

nola eman digun.

Mende luzetan Irun

zindo, eder, on zen,

erdaldunduz geroztik

zail okerra ontzen.

Ez dakit ari garen

ibai urak lotzen

ala arraultze ederrari

danbolina jotzen.

Itsas mendien kate,

Euskadiren bihotz,

gure hizkuntza galtzeak

ematen neri hotz,

zenbait ekintzez batzuk

ahoa bete hortz,

mingaina luze baina

eskuak biak motz.

Gibelez Nafarroa

aurrez Honddarrabi,

Bidasoaren hondar,

kaiu hotzen kabi,

euskal azken oihartzun

auzotzat Behobi...

Herri bat izan zena

zergatik gero bi?

Hibaiaren mugaz gain

oihanak bestea,

hizkuntzarena ez da

erraz sinestea,

bidezko da Aya Harriak

zernahiri eustea

halere erderak aise

lortu du haustea.

Ibarla nahiz Larrendi,

Elitxu, Katea...

ez ote dira hoiek

gure errematea,

baserria hara hortxe

arrotzen atea,

zein xamur egin dugun

amore ematea!

Erdia aspalditxo zen

kale jendez hartu,

euskaraz lau haur eta

elizan bi santu,

"agur" euskaraz baina

erdal mintzoz kantu...

irundarron bihotza

har gaiztoak jan du.

Beleen elez ari

ote naizen nago

gaitza sartua bait da

askozaz lehenago,

izan'e zenbat eta

lurra bigunago

orduan eta noski

harra barrenago.

Pausutik bidaia asko

Gipuzkoetara

euskarak han dituen

larre onetara,

handikoak ez datoz

honuntz hizketara

muga joan bait zaigu

Gaintxurizketara.

Zaharrak ba doaz eta

ba datoz berriak

hola hornitzen dira

munduko herriak,

gurearentzat baina

hor datoz gorriak

laister euskaraz soilik

hilerriko orriak.

Bestalde, emango badu

ezertxok fruturik

usteldu beharra du

lurpean sarturik.

Bistan da gure hizkuntza

dagola zaharturik,

berpiztuko al zaigu

kiretsak harturik?

Berpiztu nahian edo,

aurtengo maiatza

(hilabete hau bait da

urteko ardatza)

aukeratua izan da

euskararen batza,

bai zeruak bota're

euri jasa latza.

Nahiz euskoen Jainkoa

nonbait den urruti,

nahiz bideak daraman

gaur kanposantuti,

San Martzial emazu

laguntza ez guti

Irun euskaran ere

manten dadin zuti.

Horra hamalau bertso

nolarebait eman

erabil ditzan nornahik

kantu edo teman,

baliorik ez dute

euskararen deman,

haizeak ekarri ta

haizeak ereman.