—Hitz neurtuak—

Poetika

Felipe Juaristi

Agur melankoliari

Melankolia aldarrikatzen dute autobus beltzetan

udako bluesak arras tristeak

usapalak nabigatzen hezurrezko traineruetan

benetan diotsuet aroak aldatuz doaz

profeta baten eskua dakusat guzti honetan

himno grandios eta sublimea marrazten

hiriko abenidak eskalea pintatzen ari

aingeru eroria edo demonioren bat

c'est la vie c'est la vie oihu urragarria

esan dut esan behar dudana

geratzekotan eskuak bete itsasoz ibaiez baietz

arrabita oblikuo baten notak

barraskilo bat bizkarra igotzen

xinaurri begiko gizonek ez dute senditzen

haize beltzari darion haria

sugandila luzexka ortzearen geometria

zaldi saldoa elurraren desfilean

le temps des miserables

melankolia aldarrikatzen dute emakumeen ninietan.

Poetika

Erabakita. Edertasuna zurbilean datza,

ilargiar dizdira metaliko hurbilean,

udako larrosa berantiarrak desegiteko abiaduran,

mila zatitan apurtzean diamantearen osotasunean.

Goizean jeiki eta Fortuna otzana fragmentoetan banandu,

egunaren ordu guztietarako lain izan dadin.

Masail ezagun batek argira ihes egiten ikusi,

itsasuntzi ilun eta unatuaren moduan.

Eta lehendabiziko begiradak espiritu setiatuak bihurtu,

begiak pizten dituen artizarraren suan.

Bai, baina altxorrik handiena ezkutuan

paper zuriak gordetzen duena.

Hortxe eraikitzen dira gaztelu sineskaitzak,

esekitzen helduezinezko tenploak,

bizitako aroak bezain nagiak.

Hortxe pentsamendua da paseatzen

insomne, beti bat,

marea gora edo behera ajola gabe,

eta suge erraldoien moduan

bere adarretatik sortzen dira hiririk isilenak,

aldea zulatzen duten txorien hegalaldiak,

eskuz margotzerik inoiz lortuko ez ditugunak.

Batez ere hortxe dago geure lurra baino gehiago

maite dugun arrotzaren ateko giltza,

urrezkoa, ilunabar basatiaren moduan.

Eta atea irekitzea prestaketa berezirik

behar ez duen ekintza:

nor bere baitan itxi,

itsaskuskuilu edo trikua izan.

Hala ere goiz edo beranduago

hiria kontzientzia-oihuz da zikinduko,

gazteluak arrailduko,

maitaleen ezpainak, kristalezko kalizaren moduan,

uholde batek eramango du lur sekretoa

eta tenploak memoriarik gabeko jainkoek

hartuko dituzte beren atsaldirako.

Paperaren zurbiltasun ozenak besterik ez du iraungo,

bakarra, Ziklopearen begia, eta nabarmena

bakardadean landutako elurrezko landa.

Aszetek, bitartean, beren arimak dituzte ereiten.

Insomnioa

Abiada azkarrean aditzen ditut insomneen trenak,

isiltasunezko alfonbretan barrena.

Ez dira gelditzen inongo estazioan,

gauak arkoaren moduan tenk egiten du

bi zatitan hautsirik.

Pasoa libre utzirik,

toreadore zaharraren elegantziaz,

musikarik gabeko orduen beilari.

Itsasoa, baso-itsu eskerga dute min.

Hortxe, non so egiten bait dute ilargi-niniek.

Zeru jeloskor batek argi urdinezko sastakaiak sartuz.

Naufragio aurrean, itsas lapurren galeoi beltzek

kareletik botatzen dute oroimenaren pozoina.

Elur-malutak likisten ditu.

Loreak lohitu.

Oihartzun sendoa, kotxe dardartien gurpilena.

Honelaxe aditzen dut gure gorputzen kontaktotsa,

maindireen bakardade ustegabeko honetan

gogor borrokatu dugun altxorraren soinua.

Gauden une honetan atertuko balu

eguzkiak libratuko lituzke bere urrezko

zaldiak ortzeko belaze luzeetan.

Eta hegadun domatzaile ausartak agertuko

lirateke besteen ile-kordetatik zintzilik

kolore guztiek forjatu duten bidetik eramanaz.

Eta beren lasterketa nekatuaren ondoren

beren muturretatik goiti lurruna

ikusiko genuke ihesi

eta desagertzean azken ur tantoak uzten duen

arrastoarekin nahasiz.

Ikusiko genituzke arrapaladan

tropel bero eta lainotsu batetan.

Biok pentsatuko genuke: ia miraria da.

Gezur hutsa: Hori biok elkarrekin egotea

besterik gabe da.

Eta apenas konturatu gabe bustitzea.

Loaren lapurra ikusi dut berriro,

goibel, oker eta eiharturik,

begi urrezko huri estraino baten gisa,

eguzkiak gauari iluntasun eta infidelidade aleak

lapurtu eta jaten zituenean mantso-mantso,

iraileko mahatsa bailitzan.

Nik, aitortzen dut, maitasun guda

iragarritako batetik nentorren,

irabazle ala galtzaile, nire larruan zer ajola?

Beti galtzen da, irabazten dela sinistuarren.

Bularrekoa, errauts koloreko bi zatitan hautsirik,

arpegi nekea, ahoa ertirekita,

begiratu nion beldur-laborriz begietara.

Geltoki hurreneko trenak mututu ziren.

Ikusi nuen nire baitan sendoa izan zena,

bertebrak, gogoa, txikitzen zirela,

betirakotzat nuena, erdoiltzen.

Nire bihotza eliza abandonatuaren gisa lurreratua.

Eta ordudanik ez zait sikiera loa geratzen.

Ai, lapur madarikatua!

Jarraitzen natzaio tenebratan,

arimaren arteko zirrikituetan barrena.