Hizkuntzak, irakurketa eta presa

Eñaut Garziarena

Fatima Mernissi idazle marokoarraren Sueños en el umbral liburu ederrean harem-etako bizitzaren gazi-gozoak kontatzen zaizkigu. Hala ere, itxitura eta itxikeria giro hartan, egileak zenbait ihesbide topatu zituen, hala nola hizkuntzak ikastearena: «Hablar una lengua extranjera es como abrir una ventana en un muro ciego. Hablar un idioma extranjero en un harén es como si a una le creciesen alas que le permiten volar a otra cultura, aunque la frontera y el guardián sigan allí.»

        Hitz haietan, Eñaut Garziarenak ingelesa ikasteko falta zitzaion azken bultzadatxoa jaso zuen. Eta besterik ezean, ordenagailu asko eta irakasle gutxi dituen akademia horietako batean hasi zen. Eta aparailuarekin buruz buru, elkarrizketa honetara heldu zen:

        —Do you like to read? —makinak, hotz baino hotzago.

        Eñaut Garziarenak luze erantzuteko gogoa sentitu zuen, baina tramankuluak bai ala ez besterik onartzen ez. Eta baiezko arrapostua eman ziolarik, ordenagailuak honela erantzun zion:

        —Me too. I like to read.

        Baina une batez pentsakor egon ostean, aurrera egin beharrean, Eñautek atzera egin zuen. Programa atondu zutenek zer nolako arrapostua pentsatua zuten jakin nahi izan zuen. Galdera, noski, bera izan zen:

        —Do you like to read?

        Eta Eñautek ezezkoa adierazi zuelarik:

        —Really? That surprising. Perhaps you are too busy.

        Jarraian atzera jo eta baiezko arrapostua eman zion tramankuluari.

        Eta beharbada irakurtzea gogoko zuelako, eta beharbada lanpetuegi zegoelako, edo auskalo zein beharbadarengatik, Eñautek etxera itzuli eta Milan Kunderaren La lentitud nobela esku artean hartu zuen. Luze gabe, lerro hauekin egin zuen topo: «Cuando evoqué la noche de Madame T., traje a colación la archiconocida ecuación de uno de los primeros capítulos del manual de la matemática existencial: el grado de velocidad es directamente proporcional a la intensidad del olvido. Pueden deducirse varios corolarios de esta ecuación, por ejemplo éste: nuestra época se entrega al demonio de la velocidad y por eso se olvida tan fácilmente a sí misma. Ahora bien, prefiero invertir esta afirmación y decir: nuestra época está obsesionada por el deseo de olvidar y, para realizar ese deseo, se entrega al demonio de la velocidad; acelera el paso porque quiere que comprendamos que ya no desea que la recordemos; que está harta de sí misma; asqueada de sí misma; que quiere apagar la temblorosa llama de la memoria.»

        Eta lerro horiek irakurritakoan, Eñaut pentsakor geratu zen eta bere buruari, ikasitako ingeles apurra lardaskatuz, esan zion: «Yes, you're right. I'm too busy.» Eta gero, euskaraz jada: «Tramankuluak arrazoia dik, Eñaut. Ibil hadi astiro, ibil hadi Julio Llamazaresen ideiak baino mantsoago. Ikas ezak denbora galdu alde eta geldi egonean egoten. Eta nahi baduk, giro horretan goza ezak irakurtzen...»