200 puntu

(Saio-aldi bateko ezagugarria)

Gabriel Aresti

Eta erregeak, esan zion anaia

Jentatze ziztrin hori, aspergarria duk

Honi eman behar, ziok laster amain.

Populu borren kontra, zer geneidike guk

Nire erresuma, haundiaren herena

Orain emanen nuke, lo-aldi baten truk.

Zuen erregina, nire esposa lehena

Eskeinduko nioke, arras kontenturik

Nire koroaren, zatirik pisitena.

Eta nire arreba, ongi dotaturik

Atseden pizka bat, ekarten didanari

Ezin egon liteke, honela bizirik.

Kontuak hartu nai dizkiot Jainkoari

Igandean elizan, gupidarik gabe

Nola hegaztinak, egonikan kantari.

Haren seme maitea, nagoen hain triste

Ene bihotzari, darion behaztuna

Eztaukadan barnean, pozkario batere.

Ukatu zidan bein, niri gizontasuna

Hautatu nau errege, eremu batean

Leporatu zidan, zama honen astuna.

Lur eder honen jabe, egin nauenean

Eznuen ikusi, hemen ezein arbola

Etzegoen urikan, hemengo lurrean.

Han holaz izanik, jakin nahi dut nola

Abandonatu nauen, hain asturu-gaizki

Lehoinak eztaki, edekitzen kaiola.

Baina bildots zuriak, irunzten badaki

Honela ni ere, hemen sarturik nago

Jauregi eder honetan, ezin ateraki.

Bildur naizelalzo, karriketan baitago

Jentatze zikin hori, errege urkatu nai

Eznaiz orain baino, izandu bildurrago.

Begira itzak fagorez, paper hoek anai

Berrogei eskribau, idazten egon dira

Urte betean baina, ezin liteke amai

Jente gehiegi, aurten urkamendira

Arduratsu bigaldu, behar dudalako

Baina bihotzean, ernatu zait gupira.

Kondenatu guztirik, lehendabiziko

Persona zu zara, anaia mailatua

Bekatu txit larria, egin duzulako.

Deserritu nintzan, hareazko eremua

Mila jente arrotzekin, populatu nuen

Eta bihurtu dut, haran arbolatua.

Niri zait zor den oro, eztut konprenitzen

Zergatik jenteak, herri nardagarriak

Joran eroarekin, gorrotatu nauen.

Esker hobekoak, izan dira zerriak

Ematen dutelako, urdaiazpikoa

Gizonak eskeintzen, ditu paguz harriak.

Nik entregatu diet, tresna burnizkoa

Gogor lant zezaten, lur gaineko baratza

Atera ahal zezaten, frutu lur pekoa.

Haien gurdietan, imini dut ardatza

Nekerik ezlegoen, hemen gizonentzat

Eta eztitu dut, arnoaren garratza.

Nire neke guztia, ongi pagatu zat

Zergatik tronua, altzatzen den lekuan

Fundatu nahi duten, errepublika bat.

Indarge kausitu, zintudan eremuan

Ur-putzu batetikan, hamar legoara

Haraino eraman, zintudan gameluan.

Urarekin ekarri, zintudan bizira

Zure ama banintz, bezalaxen laguna

Eta eznizun orduan, galdetu nor zara.

Eman nizun nire, adiskidetasuna

Gero anaitu ginen, odolez firmatuz

Papiro batean, gure ahaidetasuna.

Haitz-arte latz haretan, egon zinen biluz

Ta jantzi zenuen, nire juboi zuria

Honela naiz portatzen, anai bati buruz.

Nire eskuekin, janari ta edaria

Eskeindu nizun gero, gose zinelako

Bizia izan zen, zure gabon-saria.

Andreek haurrik eman, etzidatelako

Gero zu zintudan, izendatu primua

Hain gora altzatu dugun, nire tronurako.

Nire dohain guzti, hauentzako pagua

Ezkontzaz hartu duzu, orain andre beltza

Lohiz zikindurik, dago nire tronua.

Arbuiatu baituzu, hemengo primantza

Hartu behar duzu, biharko goizaldean

Orduan eragotzi, nizun heriotza.

Baina koroa hau, salbatzeko lurrean

Gizon bakar bat baizik, inun ere eztago

Eta gizon hori, orain daukat aurrean.

Egizu nai duzuna, baina eznaiz biziko

jente hori hola, dezazun arteraino

Baina guztiarekin. zaitut maiteago.

Nire tronua ta, nire koroa baino

Horregatik mutila, egin nai duzuna

Bihotzean argi, eta buruan laino.

Daukat zurekin mintzo, banaiz eta honda

Nola erregea, lokartzen den ohean

Eta irabazten duen, lo-aldi biguna.

Orduan besteak, esaten dio meam.

juventutem alaitu, zenuen putzuan.

Eta zure gauak, luzatzen direnean

Alaitu behar dizut senectutem tuam.

Orduan hibaiak, irten zuen kalera

Etzekian zer egin., itsurik zebilen

Ta jo zuen hango, etxe bateko atera.

Barnean nor zen bizi, aurretik zekien

Arrotz erlijio, honetako profeta

Mendia izenekoa, kausituko zuen.

Atea zabaldu, zitzaion hari eta

Emazteki prestu bat, agertu zitzaion

Ta hibaiak egin, etzuen gogoeta.

Horregatik makurrik, agur egin zion

Ene andre noble, eta maitagarria

Zeruko Jaungoikoak, dizula egun on.

Baita zuri ere, zaldun agurgarria

Oren goiza bonetan, zer atsegin duzu

Mesedez ikusi, nahi nuke, mendia.

Hemengo ugazabaren, izena dakizu

Horretan dakusat, zarela adiskidea.

Barnera pasa zaitez, ez hortxe geratu.

Eta ekarri zion, baxera dotorea

Jaboi biguna eta, ur gantzuztatua

Ene jauna orain, otoi xahu zaitea.

Erantzi zuen bere, zapata apurtua

Eta profeta hura, zetortzan bitartean

Garbitu zuen bere, oineko larrua.

Maria begira, zegokion atean

Gizonaren gerria, sorbaldak ikusten

Maitasuna piztu, zitzaion bihotzean.

Andreari gertatu, zitzaion neurtzen

Jakin zuen eta, bidearen erdia

Orain dut irabazi, pentsatu omenzuen.

Eta berebala, agertu zen mendia

Zihorra zekarrela, esku ezkerrean

Eta gerritikan, ezpata bat haundia.

Ezagutzen zaitugu, hibaiko lurrean

Zure izena da, dakigune hibaia

Habe sendoa zara, lege zabarrean.

Nolaz alarguntsok, nahi duen galaia

Bere maindire hotzak, gauez berotzeko

Ta arroltz frijitnek, bebar duten urdai

Holaz zure herriak, libre geratzeko

Behar izaten du, soldau baten eskua

Bere libertatea, lasai jadisteko.

Eta esku horrek, nun dadukan lekua

Nun den soldado hori, jakin nahi nuke

Zerren erregeak, daukan bihotz sikua.

Horregatik honera, nator babes-eske

Erregeak orain, nai du nire bihotza

Laguntzarikan gabe, galduko nintzake.

Aurrean duzue, gizon baten bihotza

Beraren haurridea, izau nintzen beti

Bainan oraintxe naiz, hil behar den arrotza,

Bere jauregian nau, giltzapean euki

Ikusiko nuen, bihar urkamendia

Nire anaitzakoa, baitago bekaizti.

Bainan egin diot, ihes eta argia

Datorrenean eztu, inor kausituko

Baizik-eta soldau, baten bihotz hordia.

Horregatik aurrean, nauzu belauniko

Fagore indazue, anaia naiz zuena

Orain prest naukazue, zorrak kitatzeko.

Gure amak niri, etzidan apaizena

Eragin alarguna, zelako orduan

Bainan eho zidan, kumarik beroena.

Eta sehaskan utzi, ninduen uretan

Bataiatu naute, horregatik hibaia

Izen hau dut eraman, harroki munduan.

Atzean datorkit, hamorruz, nire etsaia

Herri maitatuaren, etsai higuindua

Gure libertate, guratuen garaia.

Badator guregana, nirekin ordua

Dator aguro ta, badago egunsentia

Nire anai-arrebak, honaino heldua.

Kausituko dute, soldadu bat hordia

Nola dagoen hantxe, arnoak itorik

Sentituko dute, hamorru bat haundia.

Eta esku artean, dutena utzirik

Etorriko dira, kalera nire bila

Ezpatak ezkutuak, dakarzkitelarik.

Egin nahi dute, sarraski biribila

Gure seme primuak, hilen baitituzte

Galdurik dago orain, Jainkoaren mutila,

Altzatzen zepagara, galdurikan gaude

Dudatu gaberik, egin dezagun gerra

Gure etsai zitala, desegindu arte.

Ea gure zaldi, motza dezagun perra

Zeruaron azpian, nai badugu bizi

Gaitzerizkoari, eman dezogun herra.

Guduaren turuta, entzuten da hasi

Gurdi segadunak, karriketan datortza

Altza gaitezin nahi, badugu irabazi.

Hibaia maltzurrok, irritu zuen hortza

Eta mendia berriz, negarrez zegoen

Bihotz bildurtia, badago nola bortxa.

Eta hirurak bertan, besarkatu ziren

Tenore haretan, egin zuten tratua

Bien odolarekin, eskribitu zuten.

jaunaren berria, da benedikatua

Errege tiranua, lasai datza lotan

Bere jauregian, teilatuan katua

Bere laketerantza, dihoa narrastan.