|
Ezkillari
E. Igartza
Goiz urratze bare, ixilla,
oillar kantak zauri.
Xaguxarrak, iges, ta ezkilla
esna abeslari...
illetak aurki. Ixiltasun,
azkenetan, eri.
Ezkil, ire dei mee, zorrotz,
esan, nork entzun dik?
Dantzan soin-mingain jarri aun
orretxek bakarrik?
Iñortxo askak ez errian
ezkil dei ajolik.
Norentzat jo duk, norentzat jo?
Errikoak musin;
doiñu goiztar orren dei ezti
ulertzen ez jakin!
Eliz leiora orma-untza,
barrura nai... ta ezin.
Iru lau bat atso, dena beltz
ta monja gai gazte,
xirriki-xarraka datorren
apaiz xaar beste,
meza-mutilla, ta nor dakust?
beren itzal luze.
Abots ori bial zerura.
Aingeruak betoz.
Eliz uts ikusiz datorkez
egada azkar goxoz...
Gaindegietan ezkillik ez,
entzungo an goxoz.
Beintzat esna duk eguzkia.
Mendi gibelean
ara asi jira-bira, nagi,
laiño izara artean.
Izpi ezpatak urratuko
lausoa lurrean.
Illuna uxatu argiak...
begira ezkilla
beltxaska, mi lodi, buru me
sabel biribilla.
Bizki bat sortu zaio ondoan
erraiñu ixilla.
Lenagoko ezkil erregetza
orrats galdua,
orain dantzuk ola orotan
—bai zakar!— tutua,
gogora dakarkit, nola ez,
bei gose marrua.
Baiñan tutu-adarrak indar!
Etxeak berpiztu
ta txingurrien antzo,
lanera bial ditu.
Kanpai ots biguña, orruak,
aize-uts!, garaitu.
Torrekoak dena ikusi...
brontze aurpegi itun.
Goiz osoan, zaputz, ixillik.
Txoritxo bat lagun...
barru utsean ezkillak nai
onen alaitasun.
Amabiak dira. Bizkar gain,
eguzki beroa...
luza du lepoa
aize apur baten opale
soiñari jira ...eta entzun
«Angelus»ko joa.
Baserritar bi, txapeldunak
burua erakus
zeru-garrari ta asi dira
otoizten «Angelus».
Zenbait sukaldetan entzuten
«Agur, Maria... Jesus».
Zapata berriekin, umea,
pozik oi dan eran,
asi da asi, arin-arin
jauzika ta dantzan.
Aizearen soiñu olatu
ezkil dilin-dalan.
Unean, ola-eztarriak,
belarriak zarta.
-Zerukoi doiñu eztiari
sar mingots ezpata...
Euri tanta ainbat gizonek,
begi poz-dizdira.
Lantegiak utzita, arin,
sabelean gurgur
tutuari eskerrak, gogoz
sendi kabira biur.
Zeru-opillak, eguzkiak,
itzal motxez: Agur!
Bigarrenez bera nagusi...
nola dan arrotu!
Ezkillak negar miñez erdi
arratsalde mutu.
Ola-ostotsak seiretan berriz,
parrez, dagi orru.
Gau estalkipean, ezkilla,
xotinka dilin-dan.
Izarrak, gau andregai, ñir-ñir,
irripar zeruan,
ezkil erregetza piztu da
garaille lurrean!
Ixiltasun illobian, ots
illotza tutua.
Ezkillaren oiartzun, xapo
klin-klon-klun gozua...
Zu, ezkilla, betikotasun
gabeko doiñua!
|
