|
Horatiren Odak
(III'garren sailla)
Horati
euskaratzailea: Aita Onaindia
I. Asini Polion'i
GAIA: Epikur gisa, neurrizale dagerkigu emen Orati. Barne-atsegin ta poztasuna ez daude aginpidean, ez asko eukitzean, ez izen aundi ta omenean, ez gorputz-edertasunean, arimearen neurri ta otzantasunean baizik. Erregeak ba-dituzte beren mendekoak, baiña Jupiter dago auen gaiñetik. Danok egoera bat-berean bizi ezta ere, ez gera arritu bear, erio bait-dator aldatz-beera. Zikoitzak, egiaz, lur-azalean ez-ezik, itxas-gain ere etxeak iaso nai ditutenak. Ez etxe jaiki lerdenak, ez janzkera bitxiak, ez jateko goxoak, ez usaiki eztiak, gizasemeak duen miña arindu ez ba'dagite, zertako gauza oien billa orren joratsu ta leiaz?
Odi profanum vulgus, et arceo...
Jende xakarra iguin dut, ta nik sapuzten.
Ixil zaitezte: Muse'n apaiz, lendik iñoiz
Entzun gabeko kanta batzuk
Neska-mutillentzat nik ditut.
5 Erregeak, izukor, otseiñak dituzte,
Ta aiek ere Jupiter dute agintzaille,
Erraldoien garaitzez arro,
Bere keiñuz igituz oro.
Gerta diteke onek ark baiño ildoz ildo
10 Mahats-landara berri geiago jartzea;
Ura, odol jator, eskale
Zelaira; au, oikun-ospez, obe.
Arek maizter geiago ditu, alegia;
Bearrak, baiña, goiko zein beeko lege batez
15 Ditu zori-jotzen: izenak
Oro igitzen kutxa ozenak.
Ezpata utsa buru-gain zemaika daukanak
Eztu goxorik noski Sikul-jakietan;
Ez kitara-kantuk ez xorik,
20 Eztio itzuliko lorik.
Lo bigunak ez ditu asperkor iñolaz
Soro-nekazarien etxe-supazterrak,
Ez ur-ondoko itzal itsua,
Ez Tenpe aizek dardartua.
25 Naiko dana nai dunik eztu itxasoak
Zirika oi; ezta Arktur'en oldar-jas latzak,
Itxas-altzoan murgiltzean,
Ezta Auntz-txoak goiz jaikitzean;
Ez arriak zigortu mahats-alorrak,
30 Ez soro gezurtiak; naiz zugatzak uren
Erruz, naiz izar-galda kexaz,
Naiz-ta negu gordiñen espaz.
Itxasoa arraiñei medarño antz zaie,
An ipiñi mukuluz; antxe etxegiñak maiz
36 Morroiz ditu asoiñak jartzen,
Bai lurrez aseak be lerden.
Baiña, bildur ta zemai, jaun aiña gaillentzen;
Ontzi burniz jantzitik eztira urrutitzen,
Ta zaldizkoaren atzetik
40 Kezka beltza don jarririk.
Nork gurituko du min dana? Ez prigitar
Arrik, ez izar bezin purpura gorrizkak,
Ez falerno-mats gorriak,
Ezta Persia'ko usainkiak,
45 Bekaitz-miñez, zertako ditut nik jasoko
Zutoin landu-berrizko atarte zangarrak?
Sabin-usa zertako alda nik
On-ibar ziztriñez, ziurrik?
Oarrak.— 2. Apaiz antzo itz dagi emen Orati'k.— 11. Erroma'n, odol argikoen etxeak muiñoetan zeuden geienbat, baiña agintari ta olakoen batzarrak zelaian ospatu oi ziran, ta ara jetxi bear.— 18. Sirakusa'ko Damokel dakarkigu gogora; Sikili'ko orrits-maiak, bestalde, txit oparoak omen ziran.— Tesali'ko Tenpe ibarrak entzute aundia zun.— 28. Arktur, Itzai izar moltsokoa; otsaillaren 13'an eta iraillaren 5'an azaltzen da, ta etzan maiatzaren 22'an eta urrillaren 29'an; naiz agerpena naiz sarrera, euri-jasa ta aize-erauntsi zakarrez egin oi ditu. Auntz-txoak, Burtzaiñaren moltsoko izarñoak.— 41. Ospe sundia zuten Sinade, Prigi uriko marmal-aitzak; zuri zenun, katamotz margozkoa, orban gorriekin.— 44. Achaemeniumque costum, diño Orati'k; kostu au landara bat zan, Indi ibai muturreko Patala izaroan batez ere aurkitzen zana, ta beronen sustraiekin usainki bikain-baikiña egin oi zuten. Akemene, ordea, Persia'ko len-errege omen zan.
| 
