|
Gernika
(Homenaje a Picasso (1978)
Armando Rojo León
euskaratzailea: Muniategi-tar Sabin
Nire gain, ortzitik
bat batean oldartuz lauburu odol-gorrituzko
beren lau moko kakotuzko
arrano basatiakin,
egaz dagi Kondor Taldeak
erasotuz niri,
metrallatuz niri,
bonbakatuz niri,
sarraskiturik niri,
uri santua, ni
Euzkadi'ko urja, uri deuna,
Gernika, nun dirdaitzen dan
argi bizidun zugaitza,
zuzentzadun zugaitza,
euzko azkatasunaren eta legeen zugaitza.
Ah, ikusi kaleetan
odol ixuria, odol ixuria,
eta, sugarrak, sugarrak, sugarrak,
ameslari erotasunez
igotzen ortzirantza,
eta kiskalitako zabor eta ondamendi artean
illotzak, illotzak, illotzak
eta ama errukiorrak
negar-talde batean, beltzez iantzirik eta zoritxarrez
seme illen gaiñean, aiumaka, aiumaka, aiumaka,
mindura betean, etsipenduak.
Ai, au, au egin zuten
inpernuko egazti aragi ialeek;
ai, au, au egin zuten
arduratan artu gabe
argituriko itxaso osoak bezala
barre egiten zuten umeak,
eta orain ikus etendako barreakin
apar ixillaren tankeran.
Ai, au, au, egin zuten
ezeren ardura gabe.
Ai, au, au egin zuten
arduratan artu gabe
mutiko gizurenak
eta neskatoak,
arein bizi oparotsua
maitemindurik taupadaka,
ausartasunezko sugarrez
osotoro emanak burrukan
piztitzar zikiñaren aurka, gaizkatzeko,
meatxaturiko munduaren argitasuna.
Eta, orain ikus, ikus eroriak autsean
eta beren sugarra itzalia.
Ai, au, au egin zuten
ezeren ardura gabe.
Ai, au, egin zuten
arduratan artu gabe
gizonen bekoki izar-pillodunen bizitzea
izerditan egun bakoitzean,
erle zintzoen dirdiramen antzeko izerdia,
gauaren antzeko izerdia dakusgunean izarrez betea,
eta orain ikus, ikus eratsiak
odol geldituaz.
Ai, au, au egin zuten
ezeren ardura gabe.
Ai, au, au egin zuten
gogotan artu gabe
emakumeak, bizitzako
iturriak,
ur bizia darioka
oraintxe bertan,
eta, ikus, ikus ezazute bat batean ixuriak,
an lurrean, autsiak,
uztuak, ixilduak.
Ai, au, au egin zuten
ezeren ardura gabe.
Ai, au, au egin zuten
gogotan artu gabe
agureak, geldiro argitzen zituanak
argi zuri-zuriz denporeak, egunik egun,
adatsetan eroriz, naretsu.
Bakean, bakean bizi izan zituzten euren illunnabar egunak
euren edurturiko,
arbendol lorezko adatspetan, desorritzen ziralarik
azkenengo agurretan biziari,
beren gaztaroko goiztar egunak oroitzen zituzten
gauaren ertzean.
Eta, orain ikus, ikus suntsiturik autsean
beingo batean odoleztutako elurra bezala.
Ai, au, au egin zuten
ezeren ardura gabe.
Giza-biziaren zera
gogotan artu gabe
egaz eta egaz
egaz zegiten inpernuko egazti aragi ialeak,
egaz eta egaz
ikaragarrizko danbada-otsean,
egaz eta egaz
bein eta berriz, ioan eta etorriz
uinkada zabaletan
etengabeko izumenez
apurtzeko gogoa,
Euzkadi'ren naimena
eta, desegin, euzkotar azkatasunak eta Legeak.
Zenbat il ziran, zenbat il ziran aldeztutzen
eta, meatxaturiko argi dana aidezturik?
Ah, ezin ditut zenbatu, ene ildako gurenok,
ildako maiteok, nire erraietan zaudeten illok.
Orain naiz sugarturiko azkatasuna
ke eta sugar artean au dagin iasanpena,
sugartasun iasantsuz iantziriko azkatasuna,
ondamendiaren gaiñetik zutitzen dana!
|
