Uste gabean

Jose Mari Azpiri

Gau otz batean lana utzita

Lasai nijoan etxera,

Ta, gazte talde iskanbiltsua

Aurrez zitzaidan atera.

Oitura dan lez ausartu nintzan

Denai «Gabon» esatera.

Baño bereala amorraturik

Irten ziraden batera.

Gogor esanaz; hable cristiano,

Ez itzik egin euskera.

Entzun ondoren uste gabeko

Erantzuera zorrotza,

Gorputz guztian nabaitu nuan

Ikaragarrizko otza.

Nere artean esanaz beti

Jainko maitea au lotsa!

Ongi bazaitzu euskalerrian

Nagusitzea arrotza.

Zertako jauna eman zenidan

Neri euskaldun biotza?

Etxera joanik berealaxe

Egin nintzan oeratu,

Ainbat alegiñ egiñagatik

Ezin loak menderatu.

Beti gogora etortzen zaidan

Kalean zer-zen gertatu.

Ta, une artan gauz askorekin

Egiñikan konturatu;

Ikusi nuan kanpotar askok

Gaituztela gorrotatu.

O! Gaztelarra, entzun ezazu,

Nere oraingo irtera;

Erri bakoitzak bereak ditu

Bizitza ta izakera.

Ongi deritzait zuen lurretan

Itz egitea erdera.

Jesus'ek ere mintza oi zuan

Arametarren izkera.

Baño ez aztu euskalerriko

Izkuntza dala euskera.

Urte askoan ibili arren

Nere etxetik kanpora,

Besten gauzetan sartutzerikan

Etzait etorri gogora.

Ainbat gutxio auzo erriak

Botatzerikan albora.

Dakitalako gorrotoakin

Ez dala joaten iñora,

Eta guztiok norbere etxea

Jasotzen dogula gora.

Zergatik oiek onuntz etorri

Ta, sartzen dira gurekin?

Uste al-dute nagusitzea

Erri ta erritarrekin?

Esku utsikan agertu ziran,

Ezer etzuten berekin.

Kristau bezela artu genitun

Orniturik lanarekin.

Eskerrak eman bearrez eta

Ordaindu gorrotoakin.

Esker txarreko gizona baño

Txarrarik ezta lurrean,

Oitako asko agertu dira

Gure lurralde maitean.

Eurak arrotzak izanagatik

Agindu nairik gurean.

Euren izkuntza guri jarri nai

Gurea sartu lurpean

Ori ez dute lortuko emen

Bizirik gauden artean.

Gu solasean gabiltzanean

Pozez eta atsegiñez,

Aguro iges egiten dute

Euskera entzun eziñez.

Erri batentzat izkuntza zer dan

Naiz tutik ere jakiñ ez.

Nun-nai oztopo aundiak jarri

Guri gaitz asko egiñez.

Ez lanerako aurki balitzaz

Euskera jakin premiñez.

Euskaldun geran guztion lana

Zer dan oraintxe aditu,

Senide danok bildu pakean

Eta izkuntza aunditu.

Erdaldunduta dauden erriak

Euskerarekin berritu;

Euskadik bere seme-asabak

Lan ontako bear ditu.

Euskera galdu baño lenago

Naiago mintzul gelditu.

Euskera oi-da ludi ontako

lzkuntzetatik zarrena,

Gure asabak itzalez gorde

Eta mintzatzen zutena.

Aieri esker guri ait-amek

Erakutsi zigutena.

Ez det esango izkuntz artean

Gurea danik onena,

Baño bai gure erriak duan

Ondasunik aundiena.