Puxana

Muniategi-tar Sabin

Asi nadin diñot eta, eztakit zelan asi

gogoz emandako itzaren zorra ordaintzeko;

baiña, asi egingo naiz bai, euskalkide bati,

neure agurrik beroena biotzez eskaintzeko.

Esakunak diñon lez: «Asiak egiña dirudi»

baiña, nik, egin nai neuke, egin, edertasunez,

zuk dagizun lez ain biziro, maixu agurgarri,

idazkera argikoi baten eredutasunez.

Orretan diardut neure alegiñak egiñik,

edur zurizko paperean biotza ezarriz eta,

bertan, izpi argiren bat irarri nairik

benetako seindurazko oldezgai adigarriz.

Itz bizi, egokiz, alik labur, alik argiren,

benetako azalpen giartsu eta trinkoenez

On Pedro Puxana, Oleta'ko seme zintzoaren

izena nai neuke geratu betikotasunez.

Aren euskal senaren sendotasun giartsu,

aren etengabeko ekintzaren goitasuna,

aren abade izatearen errikoitasuna

nai neuke bai, alik egokiren neurtitzeratu.

Jantzi apaiñez soiñekotu, laztanki goratu

aren izena, benetako arduratasun zindoz

nai neuke, egokitasun maitez gizarteratu

aren izena, benetako aintzamen eta gogoz.

Aren umetako Oleta, aren gaztetako

Gasteiz ta Apaiztegi alderantza urreratuz;

aren Eskoriatza, aren Angiozar ta Morga'ko

arimazain-aldiko igaroa gogoratuz.

Orduko baserri nekazaritza eraturaz,

orduko laia ta golde, orduko ikuspegiz

goazen garitza orizkatu, artotza orlegiz

orduko gau-egunen argi eta illunduraz.

Goazen orduko gaztain-arlo, arte, arizpez

gaurko piñuetarañeko munduaren aldaketaz,

ta galdu izandako ameskizun guztiekaz

txerta aundi bat egiñik lengo gatz ta ozpiñez.

Ta, igarobide ortan daurkigu abade bat

gogo-biotzez euskereari betikoz emona;

benetako abade ta benetako gizona

gure elerti eta gure erri maitearentzat.

Orain Arteaga'n darrai aren abade biotza,

aren onbidezko artzaintzaren zuzentasuna,

aren erritartesuneko langintza ta egoitza

musalditxo batzukaz onduriko gaitasuna.

Arabar jatorrizko gizaseme goralgarri,

euskel alorreko ikastun ospetsu, langille;

benetako euskaldun, benetan gomutagarri,

euskera laztankor ta iraungarriaren lankide.

Gramatikalari degu «Bizkai'ko izkelgiaren

aztertzalle sakon, jakituriz oñarritua

eta daukagun lenengoko Bizkai'ko Foruaren

itzultzaille bikain, edergarriz ongarritua.

Beraz, zure egintz neketsu orren argidura

dizdikor, laztan ori eda, iturritu bedi

ta, ur bizi osasungarri orren ikutura

EUSKEREA burutu bedi bai betiraungarri!