Gizakia, etorkizunerako lore irekia

Martin Iturbe Balda

        UDABERRIA

Itsasoko orruak baretzen doaz

argi berriak, besarkada epelez,

Izadi goibeldua muxukatzen duen neurrian.

Otzaren luzeak ikaraz dardaraka zekarzkian

adar soilduak

ale berrien jabe izango zireneko itxaropena

ebatsi zienez gero.

Eguzki nagusiaren ahalmen gartsuak

zarpildu ditu, ordea, behin berriro,

elurte bildurgarriak erne zituen zalantzak.

Mendi-egaleko babes goxoan itsatsirik

begixuri jeiki zen baserri urtetsuak,

alaitasun-algaraz

ireki dizkio, zirrizkun aberats daramazkian

leho artesituak,

argi-printzetan albixtari datorkion

eguzki osoari.

Urteen luzeaz zaharturik zetzan seaska laburra

loredun esnatu da, gaur goizean,

itxaropen elbarrituak naigabeturik zeraman

andre harek

haur erne berria biziaren jabe biurtu duen orduan.

Etxeko txoko bakoitza

pesta-oihuz lehertu zaigu

jostaillu bizidunak etxeko erregetza

eskura duenaren pozetan.

Ongietorrizko txaloz ezin asperturik dabil,

bere burua «AMA» biurtu duen emakume zorionekoa.

Ixiltasunaren egopean gorde ezin zituen

dardara geldigaitzak

pozaren ume biurtu zaizkio, ama berriari,

begi oparoetako malko ugarietan.

Poza eta zalantza

alkarri korapillaturik dagoz

amaren amets-kabi sakonean.

Arrigarria da, amak,

ixil otoitzezko marmarretan

etorkizunari dagion orrua;

Izpiz izpi,

gerta aiñean jakin beharko direnak

ezkutuki zaizkio gizaki presatiari;

hala ere, guztia jakin nahiak

eragin zorrotza du gure buruetako ari ezkutuentzat.

Seaskak baleki amaren berri!!!

Haurrari itsatsi ahal balitzaizkioke

amaren amets mugagabe hoiek!!!

Aingeruaren beraren zelaiak ere estuegiak dira

jaio berriarentzat «sari» daitezen

ama asekaitzaren iritzietan.

Goi-gallurretako errege izatea dagokio

ama guztien ume bakoitzari...

Urrutiak ez du esirik...        

Amaren begietarako haurrak dakarren

edertasunak

eguzki beraren edertasuna

illunpearen senide biurtzen du!

Zer ote dauka gorderik etorkizunaren giltzak,

gaur goizean aize guztiak pozetara dardaratu dituen

gizaki erneberri honentzat?!

        UDA

Ama aundiak eskeñi zion itzaletik

lur azpiko zaiñ eskutuetaraño xurgatu zuen

azkurri osasungarria

landare errotuaren aho irekiak.

Eguzkiaren beroaz nagusitu da

udaren esku trebea.

Landaretxo makalen bildurrak

lore ugariz aberastu dira

beroaren aginte goxoaren eragiñez.

Erauntsi zakarrak zarpil dezake, bai, oraindik,

begiratu biguñez argia besarkatzen ikasten ari den

landare goiztarra.

Sukaldeak ba du naikoa kezka

haur bixiak

behar ainbateko sendotasunez

oiñak lurrari

itsatsiko ez ote dizkion zalantzatan.

Xamurragoa zen seaskaren besarkada,

guztia besterenetik oparotasun neurrigabean

landare berri harek guztia ahora zuenean...

Nor bere buruaren jabe izateaz

nor berak erabakiak artzera arrixkatu beharra

ez da nolanahiko auzia.

Amaren ametsak «egia» biurtu behar badute,

adar kimatuaren samiñez,

lur berriari itsasten eta han bertan errotzen

joan beharko dute

jaioberri izatea atzean utzi zuen

gizaki haren ahalmen ernalkorrak.

Poz eta itxaropen berri baten albixtea

eskeintzen dio

egunak egunari.

Bere izan soillean gelditzen den landarea

eriotzaren maiztar daiteke;

Lurraren ezeak eta eguzkiaren epelak

babes bizigarri dariote, ordea,

bakoitzak bere egitekoa beteaz

guztien arteko edertasunez gaiñezka dedin Izadi ongillea.

Egun batez,

amets minberatuen albotik,

gerriondo berriarentzat mentu-gai dator

ordura arte,

amarik ezean,

arnasa gal zezakeana.

Amaren azken agurra, malko eta zotiñ,

—asaba zaharrez bedeinkapenaren antzera—

eragin zorrotza gertatu da semearentzat,

semeak, berak,

bere indarren ahalmenez,

aledun biur ditzan

kimu berritara lehertzen daramazkian

gazte-amets-erasoak.

Bijoa aurrera, gau illunean bada ere,

jomuga arrotzetarako bidea oinpean borobildurik

daraman ibilkari ausarta.

        UDAZKENA

Bero kixkalgarrien orruak

epelezko magalera makurtzen doaz.

Igalien ugariaz nekatutako adar ongilleak

aski dute, orain,

eguzki xamurraren besarkada biguña.

Eguzkia, nekatu antzo,

urrutiko mendi-ertzean etzan guraz dager;

beatz luzezko argi-izpi gorriz

damaie bere azken agurra

ortzi urdiña zaintzen gelditu diren

odei-multzo zuriei.

Esker onez gorde nahi luke, besarkada estuan,

argiaren erregek txertatu dion

emaitza sutsua.

Atsegin zaio katu beltxari

—udazkeneko arratsaren egalean—

adarrari itsatsita jarraitzeko indarrak galduaz,

betirako bide ertza laztandu duten

ostro orbelduak ehoturiko ohe biguña.

Orbelari darion usai igartuak

badirudi itxaropen guztien atariak

utsaren magalera murgilduko geranaren

epaia erabaki duela.

Itxurak ez du, ordea,

auzirik erabakitzen.

Biziaren mamia gorderik gelditu da

zugaitz sendoaren sabelean.

Zaharzteaz, orbel ugari

—garai batetan

maitagarri zitzaizkion

ostro biguin ugari—

baztertu behar ukan ditu zugaitz iduri den gizakiak.

Aldakorra eta aurreratzaillea da gizakia.

Geldiaren egonak, burnirik gogorrena ere

erdoi biurtzen duela ezin aaztu daiteke.

Gizaki erdoitua baño birao aundiagorik nun ote?

Uda beroko bide kixkalgariak igarotzeaz gero

zokora gelditu diren orbel igarren albotik,

bizitza oparo baten aberastasuna

aberaskirik gaiñezkatuena bezela

jaulkitzen da.

Ongia egiñaz nekatu ez den gizaki-soiñak

ez du zokorako ere balio; gogaitgarri da guztiz.

Bidegalduei eskua luzatuaz

izerdi ernalkorrez

bizitzako uda igaro duenaren soiñak

ba du eskubide,

—orbel izpiak utziaz—

—gaztetako ostro orlegi,

garai hartarako beharrezko ostroak—

orbel izpiak utziaz, bai,

ba du eskubide

bizitzaren mamia ondorengoei eskeintzeko.

Eriotz illunaren ordez,

bizitzako mami hori azi estuetan borobildurik

gordetzen du gizaki osatuak,

ondorengo Gizaldiek ernegai ziurra

harengandik xurga dezaten.

Haur txikia seaskara ernetzekoan

amaren buru asekaitz hartan sortu ziren

amets ulerkaitzak,

ama il ondoren loratu dire

fruitu iraunkorretara.

Zoritxarrekoak,

gizatasun jatorrari uko egiña,

sortu zituzten ama haien ametsak

erdoi-girora itsatsi zituzten

orbelezko gizakiak...!!!