Errugabeko hitzen bederatzihurrena

F.J. Mendiguren

                I

Hitzok errugabeak direla

Esan nahi nuke

Ez direla umeen odol gorriaz zikindu

Ez dutela meatzarien silikosi beltzarekin

Zerikusirik

Esan nahiko

Nuke baina

Jaio berriari amaren titia ebasten diotenean

Eskalearen hortz usteletan zehar

Txistua dantzan baino ez dabilenean,

Hitzak oro dira errudun.

Nik ezin baitezaket hitza

Ogi bihur.

                II

Hitz errugabeokin

Zer bilatzen dudan

Galdetuko bazenidate,

Orduan ere,

Nere burua zuritzen ari naizela

Aitortu beharko nuke:

Kostra uher eta arreari labainaz

Bere mami zuria aterarazten baino,

Kolore guztietako laprastaden gainean

Nola hala brotxakada baldarrez

Zuriaren garbia nagusierazten;

Hogena

Ogi zuria bezain zuria

Baita.

                III

Hitz errugabeok

Badirudi ez dutela katearik hautsi

Nahi,

Ezintasunaren mugetako harkaitzetan jo eta apar antzo lehertzen direla

Apropos.

Bestela ezin da ulertu nola

Ez duten su hartzen mendiek nola

Ez diren hazten harriak bideetan gora gure buruetan joka odolustutzeraino nola

Ez darien petrolioa iturri garbiei,

Gure amorruak hori guztiori eta

Are gehiago eskatzen duen une hauetan.

Definitibamente,

Ez da kemen falta soila, ez da

Ganora edo adore gabekoaren ahuldadea.

Egunen batetan

Bere arduraezaren

Erantzunkizunaren

Zama

Bizkar gainean hartu beharko dute hitzok.

                IV

Hitz errugabeok

Munduko zikinkeria guztiak

Beraiekin batera daramatzate:

Urde narratsek bazterrean lagatako

Hondakin ziztrinez bazkatzen dira;

Paduretako lehi likitsetan

Garbitzen dute begiratea;

Zorne ustela dute jazki

Eta arkakuso eta satandreak bideko lagun.

Ez da andrerik bere pitxarrean ura emango dienik

Ezta lore bat hartuko dien haurrik ere.

Ez zaitezke haiengana hurbil,

Legena baitakarte:

Ez Skipek, ez Dashek, ez Noritek zuri lezaketen

Legen beltza.

                V

Hitz errugabeoi

Ez zaizkiete erruki

Arren, zeren

Bere gizalegea please, thanks, excuse me

Hizkuntza guztietan esatera mugatzen baita ozta ozta

Eta doilorki

Egiten baitiote farre mihia totelka trabatzen zaion buhame mozkor

Gizagaixoari

Eta lotsagabeki

Begiratzen baitiete hamabost urtetako neska koskorrei

Gonazpitik

Eta meseteske joaten bazatzaizkiete

Zekenki

Urtuko baitzaizkizue lausenguka hitza eta pitza dariola baina,

Azken finean,

Hitzak besterik

Ez dizuete emango.

                VI

Hitz errugabeon

Tropek ez daramate

Bandera handi eta ederrik,

Estandarte distiranterik;

Ez dute tinbalen burrunba entzungo

Edo alboken soinu ozenik

Aurretik izaten;

Erremusinen zarpad zartatuak baino ez,

Mendetako nekea begi ninietan

Unadura oin beso bizkar iztarretan;

Txorri desterratuen txio-txio desafinatua apika

Eta zakur eta deserriraturen baten

Zaunka desakonpasatua.

Dagoeneko ez dago desesperaziorik, esperantza eza

Eta kirats familiar guztien bilduma

Baizik.

                VII

Hitzok errugabeak direnik

Honez gero ezin sinetsi;

Baina mesedez ez neri egotzi

Afrikako ume tripapuztuen gosea

Zakur amorratuen hortzen zorrotza

Bortxatu berritan sarraskitutako neskatxaren erraiak,

Badakit hitzak ikusle ez ezik

Ikuzle ere badirela baina.

                VIII

Hitz errugabeon

Antzutasuna

Erdipurdikakoa da

Eta selektiboa:

Ez dute justiziarik

Ez ogirik

Ez kate apurketarik ekarri ez eragin;

Erdi dira ordea,

Autojustifikazioaz

Etsipenaz

Eta derrota usain susmagarri batez,

Eta hori ezin da onartu, ez jauna; beraz,

Eman dezatela kimu berririk

Edo esteriliza daitezela bestela behingoz

Eta betiko.

                IX (Zortziko handian)

Sua, sua, su xahutzailea

Hitz errugabe hauentzat.

Kiskal daitezela betirako

Behin eta betiko suan.

Harrapatu ditzala Satanek

Hiru hortzetako sardan;

Eta bota ditzala Berzebuk

Labe goritako maldan.

Joan dakizkiela horzkaka

Asmodeo eta Leviathan.

San Juan sua, bai sorgin sua

Errugabeko hitzontzat.